53. Sesja Komitetu Przeciwko Torturom – stan implementacji Konwencji Przeciwko Torturom

Odpowiedź na listę zagadnień dotyczących implementacji Konwencji Przeciw Torturom – do rozpatrzenia podczas 53. Sesji Komitetu Przeciwko Torturom w Genewie 3-28 listopada 2014

Organizacje pozarządowe z Kazachstanu przedstawiły raport do listy zagadnień przesłanej przez Komitet Przeciwko Torturom w sprawie implementacji Konwencji Przeciwko Torturom ONZ. W raporcie wyrażono zaniepokojenie, że mimo podjętych przez rząd środków by zreformować ramy prawne przeciwdziałania torturom, mają one miejsce częściej niż tylko w wyjątkowych sytuacjach.

Największym wyzwaniem stojącym przed ofiarami tortur jest ogromna luka między przepisami prawa a stosowanymi na co dzień praktykami instytucji państwowych.

W raporcie podkreślono, że od 2008 r. doszło do znaczącego pogorszenia stanu praw człowieka w państwie. Rząd wzmocnił represje przeciwko niezależnym mediom, partiom politycznym, organizacjom pozarządowym i związkom zawodowym. Od 2012 r. działalność wielu niezależnych i opozycyjnych redakcji gazet i internetowych została zawieszona lub trwale zakończona. Ataki na niezależnych dziennikarzy i aktywistów społecznych zostały znacząco zwiększone. Po dramatycznym finale zamieszek w mieście Zhanaozen rząd zaostrzył przepisy dotyczące zgromadzeń publicznych nie zostawiając możliwości organizacji żadnych form protestów, demonstracji czy zgromadzeń.

W raporcie wskazano również, że nowelizacja kodeksu karnego, kodeksu postępowania karnego i kodeksu karnego wykonawczego, która miała na celu zapewnić efektywną ochronę konstytucyjnych praw obywateli nie spełnia pokładanych w niej oczekiwań. W efekcie nowe przepisy wprowadzają nieproporcjonalne sankcje karne i administracyjne za naruszenie przepisów dotyczących mediów, religii, zgromadzeń i wolności zrzeszania się.

W swoich wnioskach organizacje pozarządowe podkreśliły nasilające się problemy związane z implementacją Konwencji Przeciwko Torturom ONZ w Kazachstanie. Analizie zostały poddane następujące problemy: brak gwarancji prawnych dotyczących pozbawienia wolności, nieefektywne mechanizmy nadzoru, nieuczciwy wymiar sprawiedliwości, nieadekwatne działania w zakresie handlu ludźmi, nierespektowanie zasady niewydalania, uboga ewidencja praw więźniów, niesprawiedliwość urzędników państwowych, niedostateczne mechanizmy zadośćuczynienia dla ofiar, dopuszczalność dowodów uzyskanych podczas tortur w postępowaniu sądowym i prześladowanie obrońców praw człowieka.

Raport bazuje na informacjach, analizach i opiniach eksperckich organizacji obywatelskich i niezależnych ekspertów z Kazachstanu pracujących w obszarze zwalczania tortur poprzez doradztwo, monitoring, kształtowanie precedensów prawnych i reformę prawa. W raporcie znajduje się zarówno opis sytuacji dotyczącej tortur jak i rekomendacje dla władz.

Pełen tekst odpowiedzi na listę zagadnień dotyczących implementacji Konwencji Przeciw Torturom dostępny jest tutaj.