Apel lokalnych i międzynarodowych organizacji praw człowieka wzywający państwa Azji Centralnej do zakończenia tortur i bezkarności sprawców

26 czerwca 2014 r., w Międzynarodowy Dzień Wsparcia Ofiar Tortur, koalicja organizacji pozarządowych broniących praw człowieka wzywa 5 rządów państw Azji Centralnej do publicznego i jednoznacznego potępienia tortur i wyrażenia swego zaangażowania podejmując niezbędne kroki w kierunku eliminacji tortur.

W grudniu 1997 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ proklamowało 26 czerwca międzynarodowym Dniem Wsparcia Ofiar Tortur. W myśl Konwencji Przeciwko Torturom ONZ, która weszła w życie właśnie 26 czerwca w 1987 r., tortury są absolutnie zakazane zgodnie z prawem międzynarodowym i nie mogą być usprawiedliwiane żadnymi okolicznościami.

Wszystkie państwa regionu Azji Centralnej są państwami-stronami Konwencji Przeciwko Torturom i zobowiązały się do obrony wszystkich przebywających pod ich jurysdykcją osób do ochrony przed torturami. Mimo wielu pozytywnych kroków podjętych w celu wdrożenia gwarancji prawnych dla przeciwdziałania torturom, wciąż są one plagą w społecznościach Azji Centralnej, a sprawcy często pozostają bezkarni.

W większości wspomnianych państw stosowanie tortur ma miejsce przede wszystkim w pierwszych godzinach po zatrzymaniu gdy aresztowani przebywają w odosobnieniu bez możliwości kontaktu ze światem zewnętrznym. Są oni wówczas pozbawieni także dostępu do pomocy prawnej i personelu medycznego. Jednak problem tortur dotyka również osób przebywających w aresztach i zakładach karnych.

Organizacje pozarządowe, które przygotowały stanowisko są zaniepokojone brakiem woli władz do przeprowadzania efektywnych i szybkich postępowań w sprawie wszystkich zarzutów o stosowanie tortur, co w większości przypadków skutkuje bezkarnością sprawców.

Aktywiści broniący praw człowieka i prawnicy reprezentujący ofiary tortur często narażają się na negatywne konsekwencje ze strony władz w związku ze swoją pracą. Podobne problemy napotykają bliscy i same ofiary tortur, które przełamują milczenie o nieludzkim traktowaniu. Na przykład w Turkmenistanie nie istnieje żadna niezależna grupa obrońców praw człowieka, która jest w stanie działać otwarcie, a obywatelskie grupy monitorujące i raportujące o stanie przestrzegania praw człowieka narażają się na tortury, nieludzkie traktowanie lub pozbawienie wolności.

Koalicja organizacji pozarządowych jest również zaniepokojona, że w imię bezpieczeństwa narodowego i ochrony przed terroryzmem niektóre państwa regionu, w tym Kazachstan, Federacja Rosyjska i Ukraina przymusowo zawróciły wielu podejrzanych członków grup islamskich do Tadżykistanu i Uzbekistanu. Wiele z tych osób po powrocie było poddanych torturom. Takie działanie w świetle prawa międzynarodowego, w tym Konwencji Przeciwko Torturom jest zakazane.

Pełne stanowisko dostępne jest tutaj.