Cudzoziemcy w procedurze powrotowej zostawieni sami sobie

Brak dostępu do pomocy tłumacza, brak pomocy prawnej i uniemożliwienie kontaktu z bliskimi – to najczęstsze nieprawidłowości, jakie prawnicy HFPC zaobserwowali w trakcie monitoringu procedur przymusowych powrotów cudzoziemców.

Od maja do grudnia 2014 r. prawnicy HFPC obserwowali jedenaście operacji Straży Granicznej związanych z przymusowym powrotem cudzoziemców. “Ta procedura jest stosowana zawsze gdy cudzoziemiec przebywający na terenie kraju otrzymuje decyzję o zobowiązaniu do powrotu bez możliwości jej dobrowolnego wykonania” – tłumaczy Marta Górczyńska, prawniczka HFPC.

Obowiązkiem państwa wynikającym z dyrektywy powrotowej jest zapewnienie skutecznego systemu monitoringu powrotów cudzoziemców. Podczas operacji przymusowego powrotu przedstawiciele organizacji pozarządowej mają prawo do prowadzenia obserwacji. „Naszym celem jest sprawdzenie, w jaki sposób przestrzegane są prawa cudzoziemców w tych sytuacjach” – mówi Marta Górczyńska.

W opublikowanym dziś sprawozdaniu HFPC zwraca uwagę na szereg nieprawidłowości, które pojawiały się trakcie stosowania tej procedury. „Cudzoziemcy często nie byli zorientowani w swojej sytuacji prawnej i nie posiadali wystarczających informacji o szczegółach powrotu” – mówi Marta Górczyńska. „Problem ten dotyczył zwłaszcza osób posługujących się mniej znanymi językami, gdyż w trakcie operacji nie była im zapewniana pomoc tłumacza” – dodaje. Prawnicy HFPC spotkali się z przypadkami, w których cudzoziemcy nie rozumieli funkcjonariuszy Straży Granicznej ani treści dokumentów, które mieli podpisać.

Często cudzoziemcy nie mieli wystarczających informacji na temat swojej sytuacji prawnej. Wynikało to przede wszystkim z braku systemu pomocy prawnej dla cudzoziemców.

Kolejnym problemem był brak dostępu do pomocy medycznej. „Z rozmów z cudzoziemcami dowiadywaliśmy się, że nie byli oni badani przez dłuższy czas, a w konsekwencji nie było wiadome, czy nie ma dla nich przeciwskazań do podróży” – mówi Marta Górczyńska.

Sprawozdanie HFPC dostępne jest tutaj.

Do raportu HFPC odniosła się Komenda Główna Straży Granicznej. Stanowisko SG dostępne jest tutaj.