Drugi raport uzupełniający do Wniosków końcowych Komitetu przeciwko Torturom ONZ

Przed dokonaniem przeglądu raportu władz Tadżykistanu przedłożonego Komitetowi przeciwko Torturom ONZ w sprawie implementacji zaleceń z Wniosków końcowych ONZ, grupa organizacji pozarządowych przygotowała swój raport alternatywny odnoszący się do kwestii podniesionych w dokumencie Narodów Zjednoczonych.

Raport alternatywny został przygotowany przez Koalicję przeciwko torturom w Tadżykistanie, Amnesty International, Helsińską Fundację Praw Człowieka i Międzynarodowe Partnerstwo dla Praw Człowieka.

Głównymi kwestiami podniesionymi w dokumencie był brak zapewnienia podstawowych gwarancji prawnych dla osób pozbawionych wolności, bezzwłoczne wszczynanie niezależnych i skutecznych postępowań przeciwko stosującym tortury, bezkarność sprawców oraz warunki panujące w aresztach.

Pierwsza grupa zagadnień, która została omówiona w raporcie dotyczy braku zapewnienia podstawowych praw osobom aresztowanym. (punkt 8 Wniosków końcowych – CAT/C/TJK/CO/2). Podstawowym zarzutem jest brak nowelizacji kodeksu postępowania karnego, która zagwarantuje, że areszt rozpoczyna się w momencie zatrzymania. To samo dotyczy przepisów o obowiązku poinformowania rodziny w ciągu 12 godzin o aresztowaniu oraz skrócenia maksymalnego czasu na przesłuchanie aresztowanego, który wciąż wynosi 72 godziny od zatrzymania. Nie stworzono także jednej, centralnej bazy osób aresztowanych. Nie zaszły również żadne zmiany w zakresie dostępu do adwokata z wyboru i wciąż obowiązującą praktyką jest wyznaczanie pełnomocnika z urzędu.

Druga część uwag dotyczyła prowadzenia dochodzeń w sprawach, gdzie pojawiły się oskarżenia o stosowanie tortur. Wśród wciąż obecnych problemów wskazano m.in. brak dokładnych statystyk nt. skarg, dochodzeń i skazań za stosowanie tortur, problemy z zapewnieniem niezależności dochodzeń, możliwość złagodzenia kar bądź zastosowania amnestii wobec skazanych za torturowanie oraz wąskiego zakresu wypłat zadośćuczynienia dla ofiar.

Trzecia część dokumentu zawiera ocenę warunków panujących w miejscach pozbawienia wolności oraz kontroli tych placówek przez niezależne organy monitorujące. W raporcie wskazano, że – pomimo zaleceń zawartych we Wnioskach końcowych – Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża wciąż nie został dopuszczony do prowadzenia kontroli, również inne organizacje działające na rzecz praw człowieka nie są upoważnione do prowadzenia takich działań. Co więcej, takie standardy nie są przewidziane nawet w przepisach krajowych.

Pełen raport dostępny jest tutaj.