AA
A
zapisz się do newslettera: 
Podejmij Działanie

II tura konsultacji projektu ustawy o jawności życia publicznego – opinia HFPC i obywatelski projekt ustawy o ochronie sygnalistów

Trwa II tura konsultacji projektu ustawy o jawności życia publicznego. Mimo że usunięto z niego niektóre najbardziej niepokojące przepisy, zaproponowane rozwiązania wciąż niosą ze sobą poważne zagrożenia. Jednocześnie projekt nie rozwiązuje obecnych problemów w regulowanych obszarach. Helsińska Fundacja Praw Człowieka przedstawiła opinię prawną do nowej wersji dokumentu.

Jednocześnie w odpowiedzi na sugestie wyrażone w trakcie konferencji 6 listopada przez ministra Macieja Wąsika, który zachęcił uczestników konsultacji do przedstawienia konkretnych propozycji rozwiązań, Fundacja Batorego we współpracy Helsińską Fundacją Praw Człowieka, Forum Związków Zawodowych oraz Instytutem Spraw Publicznych przedstawiła wstępny obywatelski projekt ustawy o ochronie sygnalistów.

Dostęp do informacji publicznej – bez najpoważniejszych ograniczeń, ale z dodatkowymi trudnościami

Projektodawcy zrezygnowali z wprowadzania nowych przesłanek ograniczających dostęp do informacji publicznej (m.in. uporczywość składanych wniosków). Projekt nadal jednak przewiduje, że w przypadku informacji przetworzonych wnioskodawca będzie musiał wykazać istotny interes publiczny już w momencie składania wniosku. Rozwiązanie takie jest błędne, biorąc pod uwagę fakt, że na tym etapie nie jest wiadome, jaki charakter może mieć wnioskowana informacja, ponieważ zależy to od oceny organu administracji.

Trudniejszy dostęp dla obywateli do procesu stanowienia prawa

Projekt wciąż nie odpowiada na problem pogarszającego się stanu procesu legislacyjnego. W szczególności nie ujednolica sposobu prowadzenia konsultacji publicznych projektów poselskich, senackich, rządowych i opracowywanych przez Prezydenta. Obecnie projekty poselskie nie podlegają obowiązkowi konsultacji społecznych, przez co mogą być wniesione i uchwalone w ciągu tygodnia. Pozostawienie rozwiązań zaproponowanych w projekcie doprowadzi do sytuacji, kiedy organy publiczne nie będą miały obowiązku konsultować projektów, a jednocześnie obywatele, aby wyrazić opinię na ich temat w ramach procedury lobbingu, będą musieli dopełnić nieproporcjonalnie surowych obowiązków informacyjnych. Co więcej, za ewentualną pomyłkę (np. brak aktualizacji zgłoszeń) obywatele będą ponosić odpowiedzialność karną.

Sygnaliści bez odpowiedniej ochrony – obywatelska propozycja lepszej regulacji

Choć nowa wersja projektu zmniejsza zakres arbitralności decyzji prokuratora o nadaniu statusu sygnalisty, to pozbawienie ochrony osoby, która zyskała już taki status, wciąż pozostaje swobodną decyzją organu ścigania. Ponadto takie gwarancje nadal mają objąć tylko przypadki zgłaszania niektórych nieprawidłowości (m.in. związanych z korupcją czy praniem brudnych pieniędzy).

W odpowiedzi na brak odpowiedniej ochrony w projektowanych przepisach, Fundacja Batorego we współpracy z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, Forum Związków Zawodowych oraz Instytutem Spraw Publicznych przygotowała roboczą propozycję regulacji faktycznie chroniącej osoby ujawniające nieprawidłowości w miejscu pracy. Nie jest to wersja finalna, ale na tyle pełna, że organizacje zdecydowały się ją przedstawić w ramach drugiej tury konsultacji.

Opinia HFPC dostępna jest tutaj.

Z obywatelskim projektem ustawy o ochronie sygnalistów można zapoznać się tutaj.


Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do twoich potrzeb. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Dowiedz się więcej jak je wyłączyć.
Przejdź do paska narzędzi