Informacja rządu o wykonywaniu wyroku ETPC ws. umieszczania w domach pomocy społecznej

Rząd przesłał do Komitetu Ministrów Rady Europy informację dotyczącą wykonywania wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie dotyczącej umieszczenia osoby ubezwłasnowolnionej w domu pomocy społecznej bez jej zgody. Z informacji wynika, że sąd zbada zasadność dalszego pobytu skarżącego w tej instytucji. Helsińska Fundacja Praw Człowieka monitoruje wykonanie wyroku.

Omawiany wyrok ETPC z 16 października 2012 r. dotyczył naruszenia przez Polskę zakazu bezprawnego pozbawiania wolności zawartego w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Zdaniem ETPC polska procedura umieszczania osób ubezwłasnowolnionych w domach pomocy społecznej w sposób niedostatecznie chroni prawa takich osób. Osoby ubezwłasnowolnione nie dysponują środkami prawnymi umożliwiającymi dochodzenie sądowej kontroli legalności i zasadności pobytu w domach pomocy społecznej.

Jak podaje rząd w informacji skierowanej do Komitetu Ministrów RE, w lipcu bieżącego roku zostało wszczęte postępowanie w sprawie udzielenia przez sąd opiekuńczy zgody na dalszy pobyt ubezwłasnowolnionego mężczyzny w domu pomocy społecznej. W toku postępowania ma on zostać przebadany przez biegłych. Ponadto, toczy się również postępowanie w sprawie zniesienia jego ubezwłasnowolnienia.

Informacja przedstawiona przez rząd stanowi odpowiedź na krytyczne uwagi HFPC co do stanu wykonania tego wyroku wyrażone w wystąpieniach do Komitetu Ministrów RE z lipca bieżącego roku. HFPC wskazała w nich, że pomimo jednoznacznego rozstrzygnięcia ETPC, do dzisiaj nie podjęto żadnych działań zmierzających do kontroli legalności i zasadności dalszego pobytu skarżącego w domu pomocy społecznej.

„Przeprowadzenie postępowania przed sądem opiekuńczym jest niezbędne dla prawidłowego wykonania wyroku ETPC. Postępowanie takie musi w sposób rzetelny ustalić, czy dalszy pobyt ubezwłasnowolnionego w domu pomocy społecznej znajduje uzasadnienie” – mówi Marcin Szwed, prawnik HFPC. „Należy również pamiętać, że na rządzie polskim ciąży obowiązek zmiany prawa w ten sposób, by nie dopuszczać do podobnych naruszeń praw człowieka w przyszłości” – dodaje.