Interwencja HFPC ws. ochrony dziennikarskich źródeł informacji

Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła się do Komendanta Stołecznej Policji w sprawie wkroczenia funkcjonariuszy do mieszkań dziennikarzy, z prośbą o podanie podstawy prawnej czynności oraz wskazanie dobra lub interesu prawnego, który uzasadniał tak daleko idącą ingerencję w prawa dziennikarzy.

Jak wynika z doniesień OKO.press czynności Policji były związane z zarejestrowaniem przez ich współpracowników akcji aktywistów, podczas której aktywiści w proteście przeciw agresji Rosji na Ukrainę weszli na scenę w trakcie występu zespołu Pieśni i Tańca Armii Rosyjskiej oraz Chóru Aleksandrowa.

Z relacji OKO.press wynika, że funkcjonariusze przyszli do operatorki kamery w sprawie materiałów filmowych przedstawiających protest aktywistów w Bydgoszczy i uzyskali pendrive’a z zapisem wydarzeń. Policjanci udali się także do Roberta Kowalskiego, dziennikarza OKO.press. Mężczyzna miał jednak odmówić wydania materiałów filmowych, zgodził się na złożenie zeznań na komendzie.

Ochrona tajemnicy dziennikarskiej jest jedną z podstawowych gwarancji wolności mediów i swobody wypowiedzi. Bez odpowiednich gwarancji ochrony źródeł dziennikarskich, prasa nie byłaby w stanie należycie pełnić swojej funkcji kontrolnej, co przyniosłoby szkodę nie tylko tej profesji, lecz całemu społeczeństwu.

Ochrona tajemnicy dziennikarskiej nie ma charakteru absolutnego, jednak zgodnie z międzynarodowymi standardami jej ograniczanie możliwe jest tylko w wyjątkowych przypadkach, w których przemawia za tym przemożny interes publiczny, a realizacja tego interesu nie jest możliwa przy wykorzystaniu innych, mniej inwazyjnych środków. Jednym z kluczowych elementów gwarancji tajemnicy dziennikarskiej jest także kontrola decyzji o jej ograniczeniu przez sąd lub inny niezależny organ. Taka procedura przewidziana jest również w polskim porządku prawnym. Dziennikarze mogą być przesłuchiwani, co do faktów objętych tajemnicą tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu.

Przeszukanie mieszkania stanowi jedną z najpoważniejszych czynności możliwych do przeprowadzania w trakcie postępowania. Stosowanie go wobec osób objętych tajemnicą dziennikarską stanowić może nie tylko naruszenie przepisów procedury, ale także standardów wynikających z orzecznictwa ETPC. W związku z powyższym, Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła się do Komendanta Stołecznej Policji z prośbą o podanie podstawy prawnej, na podstawie której dokonano opisanych czynności wobec dziennikarzy oraz wskazanie dobra lub interesu prawnego, jaki uzasadniał tak daleko idącą ingerencję w prawa dziennikarzy.

Interwencja powstała w ramach programu pomocy prawnej dla dziennikarzy i blogerów finansowanego przez Media Legal Defense Initiative.

Treść pisma dostępna jest tutaj.