Interwencje dotyczące praw więźniów

Jednym ze stałych elementów działalności Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka jest podejmowanie interwencji w przypadkach, w których funkcjonariusze nie dopełniają swoich obowiązków, bądź dochodzi do naruszenia uprawnień przez Służbę Więzienną.

Sprawa Agnieszki Pysz

W ostatnim czasie HFPC wystąpiła z interwencją do Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Warszawie oraz do Prokuratury Rejonowej Warszawa Praga-Południe w sprawie śmierci Agnieszki Pysz, osadzonej w Areszcie Śledczym Warszawa-Grochów. Z publikacji prasowych oraz ustaleń RPO wynika, że do śmierci kobiety mogły przyczynić się zaniedbania ze strony personelu medycznego aresztu. W swoim piśmie HFPC podkreśliła, że pozbawienie wolności przez funkcjonariuszy państwowych zawsze oznacza przejęcie przez nich odpowiedzialności za życie i integralność fizyczną danej osoby. Odpowiedzialność ta rozciąga się również na zaniedbania prowadzące do zgonu spowodowanego chorobą.

W odpowiedzi na nasze pismo Dyrektor Okręgowej Służby Więziennej poinformował, że specjaliści Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Warszawie przeprowadzili czynności wyjaśniające oraz, że złożony został wniosek do prokuratury rejonowej, która prowadzi postępowanie przygotowawcze w przedmiocie ewentualnego niedopełnienia obowiązków w procesie leczenia. Więcej informacji dostępnych jest tutaj.

Inne przykłady interwencji HFPC

• Pobicie osadzonego

Do Fundacji zwrócili się anonimowi funkcjonariusze Służby Więziennej z prośbą o interwencję w sprawie brutalnego zachowania jednego ze strażników w ich macierzystej jednostce. Do pisma dołączone zostało nagranie z monitoringu, na którym widać, jak funkcjonariusz uderza osadzonego pięścią. HFPC wystąpiła do dyrektora okręgowego Służby Więziennej z interwencją, odwołując się do art. 3 EKPC, art. 40 Konstytucji RP (zakaz tortur) oraz przepisów Kodeksu karnego wykonawczego. Z odpowiedzi dowiedzieliśmy się, że w efekcie przeprowadzonych czynności wyjaśniających, dyrektor jednostki złożył w dniu 24 lipca 2017 r. zawiadomienie do prokuratury o możliwości popełnienia przestępstwa przez wskazanego strażnika, a także wszczął postępowanie dyscyplinarne względem niego.

Więcej informacji dostępnych jest tutaj.

• Wstrzymywania przepustek osadzonym długoterminowym

Po informacji o nasilonym w ostatnim czasie problemie wstrzymywania przepustek więźniom długoterminowym, a także zmianach w zakresie ich kwalifikacji Helsińska Fundacja Praw Człowieka wystąpiła do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w tej sprawie. Sytuacja może, w naszej ocenie, mieć związek z samowolnym oddaleniem się dwóch osadzonych z pracy niedozorowanej.

• Osadzony z nowotworem mózgu

Pan O.S. wskazał, że nie otrzymuje leków przeciwbólowych odpowiednich do jego stanu i cierpi na uciążliwe bóle głowy uniemożliwiające mu normalne funkcjonowanie. HFPC zwróciła uwagę Dyrektorowi AŚ, że zarówno Konstytucja RP jak i Europejska Konwencja Praw Człowieka nakazują traktowanie osób pozbawionych wolności w sposób humanitarny. Ponadto podkreślono, że sprawy o zbliżonych stanach faktycznych były przedmiotem skarg przeciwko Polsce w Europejskim Trybunale Praw Człowieka.

• Narażenie osadzonego na zakażenie wirusem HCV

W wystąpieniu do dyrektora zakładu karnego HFPC podkreśliła, że jednostki penitencjarne są szczególnie narażone na rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych. W związku z tym, na więziennej służbie zdrowia ciąży obowiązek zapewnienia osadzonym odpowiednich informacji dotyczących wirusa HIV, gruźlicy oraz HCV – w szczególności w zakresie metod zarażenia się oraz należytych środków ostrożności. HFPC zaznaczyła, że konieczne jest stosowanie szczepień przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby oraz zapewnienie odpowiedniego leczenia, finansowane ze środków publicznych. Kluczową kwestią jest również na potrzebę informowania leczonych osadzonych o przebiegu i sposobie terapii.

• Nieleczenia osadzonego z poważnym schorzeniem wątroby

Osadzony w zakładzie karnym G.G. wskazał, że pomimo uzyskania rozpoznania poważnego schorzenia wątroby, nie otrzymuje odpowiedniego leczenia. Na poparcie swojego stanowiska osadzony przedstawił stosowną dokumentację medyczną. Fundacja podjęła decyzję o interwencji u dyrektora zakładu karnego, w którym przebywa mężczyzna, w zakresie zapewnienia choremu odpowiedniego leczenia i rozważenia udzielenia mu przerwy w odbywaniu kary na podstawie przesłanek medycznych.