Kampania na rzecz całkowitego zniesienia umieszczania dzieci cudzoziemskich w zamkniętych ośrodkach strzeżonych

Organizacja International Detention Coalition, przy wsparciu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, rozpoczyna dziś międzynarodową kampanię na rzecz całkowitego zniesienia umieszczania dzieci cudzoziemskich w zamkniętych ośrodkach strzeżonych. IDC opublikowało stanowisko dotyczące  sposobów zapewnienia przestrzegania praw i wolności dzieci ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy, jak również które nie posiadają uregulowanego pobytu.

Obecnie w Polsce istnieje sześć zamkniętych ośrodków strzeżonych, w tym m.in w Białymstoku, Białej Podlaskiej, Krośnie Odrzańskim, Lesznowoli. Umieszczane są w nich małoletni z rodzicami, a także małoletni, które przebywają na terenie Polski bez opiekuna prawnego. Ośrodki są monitorowane 24 godziny na dobę przez funkcjonariuszy Straży Granicznej i otoczone są trzymetrowym ogrodzeniem z siatki. Dzieci nie uczęszczają na lekcje w szkole, tylko na zajęcia edukacyjne o ograniczonym zakresie prowadzone na terenie ośrodka.

Pobyt dzieci w ośrodkach strzeżonych powoduje u nich niczym nieuzasadnione cierpienie ponadto samo umieszczenie, nawet krótkotrwałe, dzieci w detencji może doprowadzić do nieodwracalnych skutków w ich psychice i zaburzeń w ich rozwoju psychofizycznym.

W wielu państwach, w tym także państwach członkowskich Unii Europejskiej, zauważalna jest tendencja do ograniczania detencji dzieci-migrantów. Dotyczy to nie tylko małoletnich bez opieki, ale też rodzin z dziećmi.

„Na Węgrzech, w kraju o profilu migracyjnym bardziej podobnym do Polski, małoletni bez opieki w ogóle nie są umieszczani w ośrodkach detencyjnych.” – mówi Ewa Ostaszewska-Żuk, prawniczka w Programie Pomocy Prawnej dla Uchodźców i Migrantów HFPC. „Natomiast w przypadku rodzin z dziećmi najpierw sprawdzane jest, czy w danym przypadku mogą zostać zastosowane środki alternatywne w stosunku do detencji, a jeśli nie, to detencja w tym przypadku wynosi maksymalnie 30 dni.” – dodaje Ewa Ostaszewska-Żuk.

W najbliższych miesiącach HFPC przeprowadzi monitoring ośrodków strzeżonych. HFPC podejmie też działania na rzecz stworzenia koalicji organizacji pozarządowych, której celem będzie wprowadzenia prawnego zakazu umieszczania dzieci w ośrodkach strzeżonych.

Europejski Trybunał Praw Człowieka wielokrotnie orzekał w sprawach dotyczących detencji małoletnich. ETPCz podkreśla w tego rodzaju sprawach szczególną bezbronność dzieci przebywających w detencji i oddzielonych od rodziny. Trybunał uznaje, że detencja dzieci stanowi naruszenie nie tylko artykułu 5 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (tj. prawa do wolności i bezpieczeństwa osobistego), ale także artykułu 3 (tj. wolności od tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania).