Materiały informacyjne dot. implementacji rekomendacji Komitetu Praw Człowieka ONZ

Materiały informacyjne dot. implementacji rekomendacji Komitetu Praw Człowieka ONZ w punktach 16 i 23 z Wniosków końcowych z 2013 r.

Dokument został przygotowany przez Koalicję organizacji pozarządowych przeciwko torturom w Tadżykistanie, która skupia 12 grup zajmujących się prawami człowieka oraz 5 niezależnych ekspertów z Tadżykistanu i reprezentujących Międzynarodową Współpracę dla Praw Człowieka (Belgia). Dokument został wsparty również przez Helsińską Fundację Praw Człowieka oraz Norweski Komitet Helsiński. Koalicja przeciwko torturom wnikliwie analizowała i monitorowała krajową legislację odnoszącą się do kwestii tortur i innego złego traktowania i udokumentowała wiele przypadków naruszeń tych praw człowieka w Tadżykistanie w ciągu ostatnich lat.

Komitet Praw Człowieka ONZ w swoich Wnioskach końcowych z 2013 r. zobowiązał władze Tadżykistanu do poinformowania w ciągu roku o implementacji rekomendacji nr 16 i 23 zawartych we Wnioskach. Niniejszy dokument ma na celu podsumowanie działań podjętych w tym zakresie przez tadżyckie władze.

Punkt 16. Wniosków końcowych zobowiązywał władze do zagwarantowania rejestracji faktu aresztowania osób w rozsądnym czasie i zapewnienia, że wszyscy aresztowani mogą w pełni korzystać z praw przyznanych im przez Pakt praw obywatelskich i politycznych ONZ, włączając w to dostęp do pomocy prawnej, kontakt z członkami rodziny i personelem medycznym. Władze powinny zapewnić też niezależne mechanizmy kontroli wszystkich miejsc pozbawienia wolności.

W dokumencie podkreślono, że problemy, które zostały zasygnalizowane we Wnioskach końcowych w większości wciąż nie zostały rozwiązane. Problemy dotyczą m.in. wciąż niejasnej definicji momentu pozbawienia wolności w tadżyckim prawie, skutecznego informowania aresztowanych o przysługujących im prawach, braku możliwości ustalenia tożsamości funkcjonariuszy dokonujących zatrzymania, co w efekcie ułatwia pozostanie bezkarnym za stosowanie tortur oraz braku natychmiastowego dostępu do adwokata wskazanego przez aresztowanego, kontaktu z rodziną lub personelem medycznym. W dokumencie zasygnalizowano także brak przestrzegania przepisów o konieczności przesłuchania aresztowanego najpóźniej 72 godziny po zatrzymaniu, a sędziowie prowadzący przesłuchania nie wszczynali postępowań nawet w przypadku gdy aresztowany skarżył się na stosowanie wobec niego tortur.

Punkt 23 Wniosków końcowych zawierał rekomendację dotyczącą dopasowania przepisów krajowych dotyczących rejestracji organizacji pozarządowych do standardów określonych w Pakcie. Ponadto zobowiązano władze Tadżykistanu do przywrócenia do działania tych organizacji, które zostały rozwiązane niezgodnie z prawem i unikania stosowania nieproporcjonalnych lub dyskryminujących restrykcji dla swobody zrzeszania się.

Organizacje pozarządowe, które przygotowały materiały informacyjne wyrażają swoje zaniepokojenie wprowadzonymi zmianami do ustawy o stowarzyszeniach publicznych przyjętymi w sierpniu 2015 r. i ostatnimi kontrolami organizacji pozarządowych, włączając w to grupy tworzące Koalicję przeciwko torturom w Tadżykistanie. Działania prowadzone przez Komitet podatkowy, Inspekcję pracy, prokuratorów i Państwowy komitet bezpieczeństwa narodowego mogą służyć do zastraszenia i uciszenia organizacji pozarządowych. Organizacje działające na rzecz praw człowieka odbierane przez władze jako „promujące zachodnie wartości” są szczególnie narażone na represje.

Pełen dokument dostępny jest tutaj.