„Molestowanie na polskich uczelniach publicznych” – raport HFPC

Helsińska Fundacja Praw Człowieka opublikowała raport „Molestowanie na polskich uczelniach publicznych”, stanowiący analizę zjawiska molestowania i molestowania seksualnego na uczelniach wyższych w Polsce. Przedstawione badania i analizy były prowadzone w 2018 i 2019 roku, a zaprezentowane wyniki ankiet uzyskano z 94 publicznych uczelni w Polsce. Dane zbierane były za lata 2010-2018. Raport uwzględnia ponadto systemy przeciwdziałania omawianym zjawiskom.

„Analiza przesłanych odpowiedzi skłania do wniosku, że uczelnie w Polsce nie wykazują aktywności w zakresie zapobiegania zjawiskom molestowania i molestowania seksualnego. Tylko 14 spośród 93 uczelni ma w swoich strukturach organ, którego zadaniem jest przeciwdziałanie dyskryminacji – mówi Julia Gerlich, autorka raportu. „Można zatem wnioskować, że na uczelniach brakuje pracowników, którzy mogliby koordynować działania prowadzące do zapobiegania tego typu zjawiskom, ale także że osoby dotknięte tymi zjawiskami nie wiedzą do kogo należy się zwrócić  w podobnej sytuacji” – dodaje.

Raport prezentuje m.in. konkretne sprawy dotyczące zachowań dyskryminacyjnych, jak i proponowane modele prawne, dobre praktyki i rekomendacje. Publikacja HFPC może być wykorzystywana przez wszystkie uczelnie w Polsce do wprowadzenia skutecznych systemów przeciwdziałających omawianemu zjawisku.

Główne wnioski:

 ♦ Zgodnie z uzyskanymi przez HFPC informacjami, standardowym sposobem reagowania na zjawiska molestowania i molestowania seksualnego jest stosowanie procedury odpowiedzialności dyscyplinarnej. Nie wprowadzono szczególnych rozwiązań, które miałyby zapewnić bezpieczeństwo i poczucie komfortu potencjalnym ofiarom oraz sprawiedliwy „proces” ewentualnym sprawcom;

♦ Niemal każda z uczelni wyższych wprowadziła procedury antymobbingowe i antydyskryminacyjne, natomiast ich adresatem są wyłącznie pracownicy pozostający w stosunku pracy z daną jednostką;

♦ Nieliczne spośród badanych uczelni publicznych zdecydowały się na wprowadzenie regulacji kierowanych także do studentów, których celem jest zagwarantowanie przyjaznej i wolnej od dyskryminacji przestrzeni akademickiej;

♦ Uzyskane dane pokazują, że przeważająca część polskich uczelni publicznych nie podejmuje działań o charakterze prewencyjnym, a wprowadzone procedury reagowania nie są skuteczne;

♦ Porównanie badań przeprowadzonych i przedstawionych przez Rzecznika Praw Obywatelskich  w raporcie „Doświadczenie molestowania wśród studentek i studentów” wraz z odpowiedziami na pytanie dotyczące liczby zgłoszonych przypadków skłania do tego samego wniosku. Jak wynika z raportu, od momentu rozpoczęcia studiów 40,7% studentów i studentek doświadczyło molestowania. W podziale na płeć było to 31,10% mężczyzn i 47% kobiet. Z informacji pozyskanych przez Fundację wynika, że w latach 2010-2018 doszło do zgłoszeń 50 przypadków sytuacji, w których prowadzono postępowania wyjaśniające lub dyscyplinarne w kontekście dyskryminacji bądź molestowania lub molestowania seksualnego. Na podstawie porównania przedstawionych wyżej danych można stwierdzić, że tego typu zachowania nie są zgłaszane organom odpowiedzialnym na uczelniach za reagowanie na przypadki molestowania i molestowania seksualnego;

♦ Informacje pozyskane na potrzebny niniejszego raportu mogą sugerować, że niezbędne są zmiany w spojrzeniu na problem molestowania i molestowania seksualnego na uczelniach wyższych.

Do pobrania:

• „Molestowanie na polskich uczelniach publicznych” – raport HFPC

Czytaj więcej:

• „Być albo nie być” – pracowniczki i pracownicy polskich instytucji artystycznych wobec zagrożenia mobbingiem, molestowaniem i molestowaniem seksualnym”. Raport Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka z 2020 r.
• Mobbing i molestowanie w miejscu pracy – jak zareagować? Broszury HFPC