Nasilenie represji wobec działaczy pozarządowych i politycznych w Azerbejdżanie

Rasul Jafarov, jeden z czołowych obrońców praw człowieka w Azerbejdżanie, został dziś zatrzymany przez azerskie władze. Jego zatrzymanie ma związek z nasilającymi się w ostatnim czasie represjami z strony władz Azerbejdżanu wobec działaczy społeczeństwa obywatelskiego oraz opozycyjnych partii.

Na przełomie maja i czerwca 2014 r. Milli Majlis rozpoczął pracę nad zmianą ustawy o obywatelstwie. Parlament dodał przepis, który umożliwia odebranie obywatelstwa kraju osobom „działającym na szkodę kraju”. Przepis ten jest prawdopodobnie wymierzony przeciw niewygodnym aktywistom, których będzie można zgodnie z prawem usuwać z kraju.

Władze państwowe skutecznie utrudniają działalność organizacji pozarządowych, zaczęły bowiem blokować możliwość finansowania organizacji pozarządowych. Organizacje działające na rzecz praw człowieka i demokratyzacji zostały zmuszone do rejestracji w Ministerstwie Sprawiedliwości otrzymanego wsparcia finansowego dla swoich projektów, a międzynarodowe instytucje finansujące działalność na rzecz praw człowieka i demokracji nie cieszą się zaufaniem władz Azerbejdżanu. Co więcej, wobec kilku z nich toczą się postępowania wyjaśniające pod pretekstem walki z praniem brudnych pieniędzy. Ministerstwo Sprawiedliwości Azerbejdżanu zaczyna odmawiać rejestrowania grantów przyznawanych przez te instytucje, co uniemożliwia skorzystanie z funduszy. W ostatnich tygodniach prywatne konta kilku działaczy (m.in. Mirvari Gahramanla, Rasula Jafarova, Zohraba Ismayila i Elchina Abdullayeva) zostały zablokowane, pozbawiając ich środków do życia.

Ponadto, regularnie dochodzi do aresztowań działaczy organizacji pozarządowych i politycznych. W kwietniu 2014 r. Leyli Yunus (działaczce społecznej, liderce organizacji Instytutu na rzecz Wolności i Demokracji) i jej mężowi Arifowi Yunus (historykowi), uniemożliwiono opuszczenie kraju, zatrzymując ich na lotnisku. W związku z prowadzoną działalnością na rzecz budowania pokojowych relacji pomiędzy Armenią i Azerbejdżanem, przeciwko Leyli Yunus i jej mężowi zostało wszczęte postępowanie o zdradę stanu. W lipcu tego roku Leyla Yunus i Arif Yunus zostali aresztowani. Podczas aresztowania działaczom postawiono zarzut zdrady stanu (art. 274 kodeksu karnego Republiki Azerbejdżanu), sprzeniewierzenia środków (art. 178), unikaniu opodatkowania (art. 213) oraz nielegalnej działalności gospodarczej (art. 192). Jej mężowi, Arifowi Yunus, postawiono zarzut zdrady stanu i sprzeniewierzenia środków.

Kilka dni temu Rasulowi Jafarowowi (działaczowi społecznemu, organizatorowi kampanii „Sing for Democracy” w związku z konkursem Eurowizja odbywającym się w Baku w 2012 r., liderowi organizacji Legal Protection and Awareness Society). O zakazie wydanym 25 lipca 2014 r. dowiedział się dopiero na lotnisku, przy próbie podróży do Tbilisi. Zarówno organizacja R. Jafarova, jak i organizacja L. Yunus są organizacjami partnerskimi w projektach Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka prowadzonych w Azerbejdżanie.

W związku z powyższymi wydarzeniami Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła się do Ministerstwa Spraw Zagranicznych z prośbą o międzynarodową interwencje.

Apel HFPC z dnia 29 lipca 2014 r.
Apel HFPC z dnia 31 lipca 2014 r.