NSA: prawo do życia rodzinnego oznacza konieczność zalegalizowania pobytu

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę obywatela Armenii na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie utrzymującego w mocy decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców o odmowie udzielenia mu zgody na pobyt tolerowany.

Skarżący przybył do Polski w latach 90. i jako dziecko, granicę przekroczył na podstawie paszportu matki. Skarżący założył w Polsce rodzinę. Początkowo, pomimo braku paszportu, władze polskie udzielały mu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony. Jednak jego ostatni wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy został rozpatrzony negatywnie właśnie ze względu na brak paszportu.

Wojewoda Mazowiecki i Urząd do Spraw Cudzoziemców odmówiły mu także udzielenia mu zgody na tzw. pobyt tolerowany twierdząc, że jako małżonek obywatelki polskiej, powinien wnioskować o zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony i powinien poczynić kroki w celu uzyskania paszportu (tj. wyjechać do Armenii i odbyć tam służbę wojskową). Ta argumenty podzielił WSA w Warszawie, którego wyrok został jednak uchylony przez NSA.

W uzasadnieniu wyroku NSA czytamy m.in. że wymogiem zapewnienia realizacji prawa cudzoziemca do życia rodzinnego jest udzielenie mu zezwolenia na pobyt czasowy, przez co nie tylko będzie on mógł przebywać w Polsce legalnie, ale także umożliwi mu zarabianie na utrzymanie siebie i rodziny.

„Zatem utrudnianie cudzoziemcowi uzyskania zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w takiej sytuacji, w jakiej znalazł się skarżący, oznacza ingerencję w jego prawo do życia rodzinnego w rozumieniu art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka” – mówi Jacek Białas, prawnik HFPC.

NSA stwierdził również, że sytuacja cudzoziemca powinna zostać uznana przez organy za szczególny przypadek i powinny one udzielić mu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, nawet w sytuacji, gdy nie ma on paszportu.

„Waga tego wyroku polega na tym, że potwierdza linię orzeczniczą NSA wedle której zapewnienie cudzoziemcowi prawa do życia rodzinnego na terytorium RP polega nie tylko na braku możliwości jego wydalenia z terytorium RP, ale także na konieczności zapewnienia cudzoziemcowi legalizacji pobytu i to nie tzw. pobytu tolerowanego, ale niewątpliwie korzystniejszej formy w postaci zezwolenia na pobyt czasowy” – tłumaczy Jacek Białas.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Program Pomocy Prawnej dla Uchodźców i Migrantów przystąpiła do sprawy sądowoadministracyjnej i udziela cudzoziemcowi pomocy prawnej.

Wyrok NSA z 6 marca 2014 r., sygn. akt II OSK 2264/12