Ograniczenia swobody wypowiedzi w Sądzie Okręgowym w Krakowie

W Sądzie Okręgowym w Krakowie wprowadzono nowe zasady dotyczące kontaktów pracowników z mediami oraz dostępu dziennikarzy do sądu. W uwagach do zaproponowanych rozwiązań HFPC wskazuje, że nowe wytyczne mogą w nieuzasadniony sposób ograniczać prawo do uzyskiwania informacji, wolność słowa, a także naruszać gwarancje zawarte w Prawie prasowym.

Ograniczenie dostępu dziennikarzy do SO w Krakowie

Zmiany wprowadzono 18 kwietnia 2018 r. zarządzeniem Prezesa i Dyrektora Sądu Okręgowego w Krakowie. Zgodnie z nim dziennikarze wnoszący do sądu sprzęt nagrywający mają obowiązek wypełnić zgłoszenie i podać w nim m.in. czas i dokładne miejsce przebywania w sądzie, a także wyjaśnić cel wizyty – w tym ujawnić, na potrzeby jakiego materiału prasowego zgłaszają chęć wejścia.

„Media mają nie tylko prawo, ale i obowiązek informować społeczeństwo o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości. Warunkiem przekazywania tych informacji jest swobodny dostęp dziennikarzy do sądu” – mówi Konrad Siemaszko, prawnik HFPC. „Budzi wątpliwość, czy obowiązek podania tak szerokiego zakresu informacji – a zwłaszcza wyjaśnienie celu wizyty wraz z ujawnieniem, na potrzeby jakiego materiału prasowego zgłasza się chęć wejścia – jest celowy i niezbędny dla zapewnienia wewnętrznego bezpieczeństwa i porządku Sądu Okręgowego w Krakowie” – dodaje.

Ograniczenie prawa pracowników sądu do udzielania informacji prasie

Zarządzenie Prezesa i Dyrektora SO w Krakowie przewiduje również, że udzielanie wywiadów oraz informacji przez pracowników na terenie sądu wymaga zgody kierownictwa. „W opinii HFPC regulacja ta poważnie ogranicza wolność słowa – i to zarówno dziennikarzy, chcących pozyskać informacje wśród pracowników sądu, jak i swobodę wypowiedzi samych pracowników. Co więcej, rozwiązanie to jest jednoznacznie sprzeczne z gwarancjami Prawa prasowego” – czytamy w uwagach HFPC przesłanych do sądu. Próby uniemożliwienia dziennikarzom kontaktu z pracownikami są nie tylko bezprawne, ale mogą być traktowane nawet jako próba utrudniania krytyki prasowej.

Waga relacjonowania przez media pracy sądownictwa

Wprowadzone ograniczenia budzą szczególne wątpliwości z uwagi na rolę, jaką w demokratycznym społeczeństwie odgrywa możliwość pozyskiwania informacji przez dziennikarzy w sądach. W praktyce tylko nieznaczna część społeczeństwa może uczestniczyć w rozprawach osobiście jako publiczność. Współcześnie zasada jawności postępowania sądowego realizuje się w znacznym stopniu dzięki mediom. Dlatego konsekwencją ograniczania relacji medialnych z prac sądu jest mniejsza społeczna kontrola nad funkcjonowaniem wymiaru sprawiedliwości.

Opinia HFPC dostępna jest tutaj.