Pismo HFPC do Komendy Głównej Straży Granicznej ws. nieprawidłowości przy przyjmowaniu wniosków o udzielenie cudzoziemcom ochrony międzynarodowej

♦ Helsińska Fundacja Praw Człowieka skierowała pismo do Komendanta Głównego Straży Granicznej w sprawie nieprawidłowości przy przyjmowaniu wniosków o udzielenie cudzoziemcom ochrony międzynarodowej.

♦ Prawnicy HFPC zwrócili uwagę, że funkcjonariusze Straży Granicznej zachęcają cudzoziemców do wskazywania we wnioskach jedynie głównych powodów ubiegania się o udzielenie ochrony, a nie pełnej treści wyjaśnień.

♦ Zdaniem Fundacji, niezawarcie we wniosku pełnych wyjaśnień może prowadzić do zakwestionowania wiarygodności cudzoziemca, który ma prawo do przedstawienie wszystkich okoliczności związanych z ubieganie się w Polsce o ochronę międzynarodową.

21 sierpnia br. HFPC wystąpiła do Komendanta Głównego Straży Granicznej, zwracając uwagę na zaobserwowane przez prawników Fundacji nieprawidłowości przy przyjmowaniu przez funkcjonariuszy Straży Granicznej wniosków o udzielenie cudzoziemcom ochrony międzynarodowej. Zgodnie z przepisami, obowiązkiem Straży Granicznej jest uzyskanie od cudzoziemca danych i informacji w zakresie niezbędnym do wypełnienia formularza wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, co jest kluczowe o tyle, że wniosek stanowi jeden z dowodów w postępowaniu o nadanie cudzoziemcowi statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej. Tymczasem, w dwóch z trzech obserwowanych przez Fundację w ostatnim czasie przypadków, cudzoziemcy zachęcani byli przez Straż Graniczną do ograniczenia się we wniosku do przedstawienia jedynie głównych powodów ubiegania się o udzielenie ochrony, ponieważ – zdaniem SG – pełna treść wyjaśnień przedstawiana jest przez cudzoziemca dopiero na etapie przesłuchania prowadzonego przez organ prowadzący postępowanie, tj. Urząd do Spraw Cudzoziemców.

Praktyka Straży Granicznej budzi zaniepokojenie HFPC, ponieważ niezawarcie w treści formularza wniosku pełnej treści wyjaśnień dotyczących powodów ubiegania się o udzielenie w Polsce ochrony międzynarodowej, może prowadzić do zakwestionowania wiarygodności cudzoziemca przez organy administracji rozpatrujące jego wniosek. Z doświadczenia prawników HFPC wynika, że w toku prowadzonego postępowania organy administracji dokonują porównania oświadczeń cudzoziemca zawartych we wniosku z wyjaśnieniami złożonymi w toku przesłuchania statusowego prowadzonego przez Urząd do Spraw Cudzoziemców. Jedną z przyczyn odmówienia cudzoziemcowi wiarygodności jest zarzucenie mu, że zeznania złożone na etapie postępowania przez organem I lub II instancji, które nie znalazły się w treści złożonego wniosku, są nieprawdziwe i zostały wymyślone na potrzeby postępowania. Organy administracji wyrażają w niektórych decyzjach pogląd, że pierwsze zeznania, złożone na etapie składania wniosku, są spontaniczne, a więc z natury bardziej wiarygodne od tych, które składane są w toku trwającej procedury.

Z powyższych względów, zdaniem HFPC, niezwykle istotne jest zapewnienie cudzoziemcowi możliwości przedstawienia i odzwierciedlenia w treści wniosku przyjmowanego przez Straż Graniczną wszystkich okoliczności związanych z ubieganiem się w Polsce o ochronę międzynarodową. HFPC zwróciła w związku z tym uwagę Komendanta Głównego SG na konieczność dostosowania praktyki Straży Granicznej do obowiązujących przepisów prawa.

Do pobrania:

• Wystąpienie HFPC do Komendy Głównej Straży Granicznej