Powszechny Przegląd Okresowy Praw Człowieka ONZ nt. Polski

Kryzys konstytucyjny, ochrona niezależności wymiaru sprawiedliwości, zagwarantowanie wolności mediów i wypowiedzi, a także ochrona osób LGBT przed przemocą i dyskryminacją oraz lepsze wsparcie dla ofiar przemocy domowej – to najczęstsze tematy, które poruszały państwa członkowskie ONZ na sesji Powszechnego Przeglądu Okresowego Praw Człowieka na temat Polski 9 maja.

W sesji głos zabrali przedstawiciele ponad 70 krajów z całego świata, którzy dopytywali polską delegację o ostatnie najważniejsze zmiany w zakresie ochrony praw człowieka. Kraje Unii Europejskiej (w tym Niemcy, Francja, Hiszpania, Holandia, Szwecja, Dania i Austria) wyraziły swoje zaniepokojenie trwającym kryzysem konstytucyjnym i wezwały Polskę do wzmocnienia ochrony niezależności sądownictwa. Ich głos ma szczególne znaczenie ze względu na to, że jest to pierwszy raz, kiedy kraje członkowskie UE wprost wypowiadają się o trwającym od 2015 r. kryzysie konstytucyjnym. Może to być istotny sygnał przed zapowiedzianą na 16 maja informacją Komisji Europejskiej na temat sytuacji w Polsce, która ma być przedstawiona na sesji Rady ds. Ogólnych UE.

W tym samym czasie, kiedy kraje wzywały Polskę do zagwarantowania praworządności i niezależności wymiaru sprawiedliwości, sejmowa komisja pracowała nad nowelizacją ustawy o KRS.

W trakcie dyskusji w ramach Powszechnego Przeglądu Okresowego pojawiały się również zalecenia dotyczące przeciwdziałaniu przestępstwom z nienawiści. Kraje postulowały m.in. przywrócenie rozwiązanej w kwietniu 2016 r. Rady ds. Przeciwdziałania Rasizmowi, Ksenofobii i związanej z nimi Nietolerancji lub utworzenie podobnego organu. Kraje ONZ wzywały również Polskę do poprawienia funkcjonowania sytemu wsparcia kobiet doświadczających przemocy domowej i lepszego wypełniania postanowień Konwencji Stambulskiej (tzw. konwencji antyprzemocowej).

Równie istotnym tematem, który powracał w wystąpieniach delegacji, był problem lepszej ochrony osób LGBT. Aż trzynaście państw wydało Polsce zalecenia dotyczące tej kwestii. Rekomendacje dotyczyły między innymi uznania orientacji seksualnej i tożsamości płciowej jako przesłanek chronionych w przepisach o mowie nienawiści i przestępstwach motywowanych uprzedzeniami, poprawy dostępu do wsparcia dla osób pokrzywdzonych oraz podjęcia działań w celu podniesienia poziomu zawiadamiania o przestępstwach z nienawiści.

Powszechny Okresowy Przegląd Rady Praw Człowieka ONZ służy kontroli przestrzegania praw człowieka w poszczególnych krajach. Mechanizmowi temu podlegają wszystkie państwa członkowskie ONZ. Kraje poddane są przeglądowi raz na cztery lata. Polska przechodziła powszechny przegląd po raz pierwszy w 2008 r., a następnie w 2012 r.