Prace nad nowelizacją ustaw na potrzeby organizacji EURO 2012 – negatywna ocena HFPC

Helsińska Fundacja Praw Człowieka negatywnie ocenia przebieg prac legislacyjnych dotyczących nowelizacji szeregu ustaw, na potrzeby organizacji Mistrzostw Europy w piłce nożnej EURO 2012.  Zastrzeżenia budzi w szczególności dotychczasowy przebieg prac. Przygotowaniu nowelizacji towarzyszy ogromny pośpiech – projekt trafił do Sejmu w dniu 6 czerwca, a już 8 czerwca odbyło się I czytanie. Projekt nowelizacji spotkał się z krytyką ze strony Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, Krajowej Rady Sądownictwa, Biura Analiz Sejmowych, jak i przedstawicieli warszawskiej adwokatury, sądów, prokuratur i Policji.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka ocenia krytycznie także rozwiązania zaproponowane w nowelizacji. Zasadnicze wątpliwości budzi wprowadzenie tzw. rozprawy odmiejscowionej, tj. prowadzenia rozprawy przy użyciu wideokonferencji. Proponowane rozwiązanie kłóci się z fundamentalnymi zasadami procesu karnego – bezpośredniością i prawem do obrony. „Należy wskazać, iż Europejski Trybunał Praw Człowieka dopuszcza możliwość wykorzystywania wideokonferencji, ale w szczególnych przypadkach np. zagrożenia życia podejrzanego lub świadka przy jednoczesnym zapewnieniu szczególnych gwarancji ochronnych” – mówi Artur Pietryka, koordynator programu Monitoring procesu legislacyjnego w obszarze wymiaru sprawiedliwości. Przygotowana przez rząd nowelizacja nie respektuje konieczności należytej ochrony praw podejrzanego.

W nowelizacji proponuje się także wprowadzenie albo modyfikację dotychczas funkcjonujących czynów zabronionych (uniemożliwienie identyfikacji, prowokowanie do używania słów wulgarnych) przy czym jakość proponowanych nowelizacji budzi wiele wątpliwości z punktu widzenia reguł prawidłowej legislacji. Ten ostatni argument nabiera szczególnego znaczenia, w kontekście wczorajszej wypowiedzi Ministra Sprawiedliwości, iż „Z przykrością muszę stwierdzić, że od uchwalenia Kodeksu karnego nie wszystkie zmiany dokonywane w tej ustawie cechowała taka niezbędna refleksja”.

Inną wątpliwość wzbudza także wprowadzenie do ustawy o Policji, możliwości korzystania z tzw. monitoringu wizyjnego pomieszczeń, gdzie przetrzymywane są osoby zatrzymane. W tym zakresie szczególne wątpliwości budzi lapidarność oraz wybiórczość proponowanych rozwiązań (nie przewiduje się m.in. należytych gwarancji ochronnych w zakresie przechowywania, udostępniania i zabezpieczania nagrań).

Stanowisko Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka dostępne jest tutaj.