Prace nad projektami ustaw o SN i KRS w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka

Sejmowa Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka pracuje nad prezydenckimi projektami zmieniającymi ustawy o Sądzie Najwyższym oraz Krajowej Radzie Sądownictwa.

We wtorek (28 listopada) komisja przyjęła sprawozdanie nt. zmian w ustawie o KRS, dziś (29 listopada) skupia się na pracy nad nową ustawą o Sądzie Najwyższym.

Zgodność projektów z Konstytucją

Przedstawione przez Prezydenta RP projekty wprowadzają rozwiązania budzące poważne wątpliwości pod względem ich zgodności z Konstytucją RP. Zakładają m.in. przyznanie Sejmowi kompetencji do wyboru 15 sędziów – członków Krajowej Rady Sądownictwa oraz wprowadzenie znaczących zmian w postępowaniu dyscyplinarnym sędziów sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego.

Zgłoszone poprawki

Rządząca większość parlamentarna wniosła wiele poprawek do projektów prezydenckich. Zakładają one blokowy wybór sędziów członków KRS, wedle listy ustalonej przez właściwą komisję sejmową, a także możliwość zgłaszania kandydatów na sędziów – członków KRS przez grupę 25 prokuratorów.

Inne poprawki dotyczyły projektu ustawy o Sądzie Najwyższym. Posłowie partii rządzącej proponują m.in. daleko posuniętą autonomię nowo powstałej Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, czyniąc z SN instytucję podległą swojej własnej izbie. Ponadto proponowane zmiany ograniczają podstawy do wniesienia skargi nadzwyczajnej, ponieważ eliminują z kręgu jej zastosowania wszystkie sprawy starsze niż pięć lat oraz te, które dotyczą wykroczeń. Ten rodzaj skargi nie będzie mógł być również wniesiony przez grupę posłów oraz senatorów.

Sposób prac komisji

Prace nad ustawami toczą się w szybkim tempie i budzą emocje wśród uczestników Komisji. Każda wypowiadająca się osoba ma zaledwie minutę na zabranie głosu. Posłowie opozycji, zaproszeni goście oraz przedstawiciele Biura Legislacyjnego Sejmu zgłaszają liczne wątpliwości co do niekonstytucyjności omawianych rozwiązań. Mimo to Komisja przyjmuje kolejne zmiany w ustawie o SN.

Oświadczenie HFPC, Amnesty International i Stowarzyszenia Sędziów Polskich “Iustitia” 

Amnesty International, Helsińska Fundacja Praw Człowieka oraz Stowarzyszenie Sędziów Polskich “Iustitia” wydali oświadczenie dotyczące prezydenckich projektów ustaw o KRS i Sądzie Najwyższym. Zdaniem organizacji, prowadzą one wprost do zachwiania trójpodziału władzy w Polsce i mogą sprowadzać rolę sędziów do wykonawców woli politycznej osób sprawujących władzę. W stanowisku podkreślono, że sposób procedowania w sprawie projektów narusza standardy tworzenia prawa i zasady stanowiące filar demokratycznego państwa prawa.

„Wzywamy przedstawicieli organów władzy ustawodawczej i wykonawczej do rozważnego stanowienia prawa, poprzedzonego merytoryczną dyskusją i rzetelnymi konsultacjami społecznymi oraz zapewnienia, że polityczne interesy nie będą negatywnie oddziaływać na proces zmian mających wpływ na realizację zasad i wartości wyrażonych w Konstytucji RP” – czytamy w oświadczeniu.

Pełna treść stanowiska organizacji dostępna jest tutaj.