Przejęcie Polska Press przez PKN Orlen sprzeczne z konstytucyjną zasadą wolności mediów. Opinia Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka

♦ 7 grudnia 2020 r. PKN Orlen poinformował o zakupie największego koncernu medialnego w kraju – Polska Press. W związku z tym stanie się właścicielem 20 dzienników regionalnych, 120 tygodników lokalnych, 500 witryn internetowych, uzyska również dostęp do ponad 17 milionów użytkowników portali wydawnictwa. Zgodnie z komunikatem prasowym, spółka realizuje strategiczne plany w zakresie wzmacniania sprzedaży detalicznej, w tym pozapaliwowej.

♦ Transakcja jest uzależniona od zgody Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

W złożonej w tej sprawie opinii do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, HFPC wyraziła stanowczy sprzeciw wobec zamiaru przejęcia przez spółkę Skarbu Państwa wydawnictwa Polska Press. Naszym zdaniem działania PKN Orlen są sprzeczne z konstytucyjną zasadą wolności mediów, która wyklucza prawne podporządkowanie władzom politycznym. Prasa wydawana przez spółkę, w której faktyczny nadzór sprawują politycy, z założenia nie jest w stanie wypełniać przypisanych jej zadań, w szczególności realizować funkcji kontroli i krytyki społecznej. Koncentracja w rękach jednego podmiotu gospodarczego druku prasy, jej wydawania i kolportażu bezsprzecznie wpływa nie tylko na zakres informacji dostarczanych odbiorcom, ale również prowadzi do zaburzenia konkurencji na regionalnym rynku medialnym. Zgodnie z zasadą sformułowaną przez prof. M. Wyrzykowskiego in dubio pro libertete economiae wszelkie konflikty między podmiotami niepaństwowymi korzystającymi z wolności gospodarczej a podmiotami państwowymi powinny być rozstrzygane na korzyść tych pierwszych.

Jak podkreśla Fundacja Helsińska, kwestia relacji pomiędzy własnością mediów a pluralizmem informacyjnym i wolnością słowa jest obecnie szczególnie widoczna na szczeblu lokalnym; tytuły wydawane przez samorządy są wykorzystywane jako instrument perswazji, a nawet walki politycznej. Niejednokrotnie próbują zastępować prasę lokalną, stając się zagrożeniem dla wydawców, którzy są stopniowy wypierani z rynku. Istniejąca praktyka uniemożliwia również wydawcom prywatnym rozpoczęcie działalności, co jest niezwykle szkodliwe dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.

W ocenie HFPC, przejęcie Polska Press przez PKN Orlen może przyczynić się do destabilizacji rynku dystrybucji prasy i przynieść szkodę konsumentom, pozbawiając ich rzetelnej, niezależnej informacji.

Opinia została opracowana w ramach grantu Media Legal Defence Initiative pomocy prawnej dla dziennikarzy i blogerów.

Odpowiedź Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

Otrzymaliśmy odpowiedź od Prezesa UOKiK na naszą opinię w sprawie. Poinformowano nas, że opinia została dołączona jako stanowisko w sprawie. Prezes UOKiK podkreśla, że decyzje organu antymonopolowego w sprawie dotyczącej koncentracji mają na celu wyłącznie ocenę pod kątem zachowania warunków konkurencji. Tym samym Prezes nie ma możliwości oceny innych aspektów transakcji np. oceny wpływu koncentracji na niezależność mediów i wolność słowa.

Do pobrania:

13.01.2021