Przemoc wobec kobiet w internecie – projekt badawczy HFPC

HFPC we współpracy z Fundacją im. Heinricha Bölla w Warszawie prowadzi badanie dotyczące problemu przemocy wobec kobiet w internecie, którego celem jest pogłębienie i usystematyzowanie wiedzy na temat tego zjawiska w Polsce.

Na początku 2015 r. Dunja Mijatović, przedstawicielka OBWE ds. wolności mediów, zwróciła uwagę na problem rosnącej liczby gróźb o charakterze seksualnym w internecie pod adresem dziennikarek i blogerek. Wyniki pilotażowego badania przeprowadzonego przez jej biuro pokazały, że większość takich kobiet była ofiarami ataków w sieci. Te wnioski znajdują potwierdzenie również w innych analizach: Pew Research Centre w 2014 r. oceniło, że 26% kobiet w wieku 18–24 lata doświadczyło w sieci stalkingu, a 25% było ofiarami molestowania. Tego samego roku Fundacja Feminoteka opublikowała dane, według których 37% uczennic doświadczyło cyberprzemocy .

Mimo skali problemu, nękanie kobiet w internecie wciąż jest trywializowane, na co zwracali uwagę między innymi przedstawiciele organizacji międzynarodowych zajmujących się prawami człowieka. Thorbjørn Jagland, sekretarz generalny Rady Europy, wskazał, że „seksistowska mowa nienawiści ma druzgocące skutki dla dziewcząt i kobiet, ale nie jest traktowana poważnie, uważa się ją za mniej dotkliwą niż inne rodzaje mowy nienawiści”. Z kolei Snežana Samardžić-Marković, dyrektorka generalna ds. demokracji Rady Europy, podkreślała, że mowa nienawiści skierowana wobec mniejszości etnicznych lub grup religijnych słusznie wywołuje oburzenie i może podlegać sankcjom karnym, a jednocześnie seksistowska mowa nienawiści często traktowana jest albo jako coś normalnego, albo w kategoriach żartu.

„Znane nam są przypadki podobnych ataków za pośrednictwem Internetu na kobiety zabierające głos w ważnych kwestiach społecznych w Polsce. Chcemy przyjrzeć się temu zjawisku z bliska, porozmawiać z osobami, które doświadczyły napaści i spróbować temu przeciwdziałać” – mówi Joanna Smętek, prawniczka HFPC. „Istotnym elementem badania będzie także określenie granic między wolnością słowa a ochroną innych fundamentalnych wartości z wykorzystaniem m.in. instrumentów prawa karnego” – dodaje Joanna Smętek.

„Internetowy hejt nie dyskryminuje: w sieci atakowani są zarówno mężczyźni jak i kobiety. Nękanie kobiet przybiera jednak specyficzny charakter – napaści dotyczą wyglądu, krytykowane i ośmieszane są ich ciała i seksualność. Ataki dotykają sfery intymnej i prywatnej, przybierają różne formy: seksistowskich komentarzy, zawstydzania kobiet z powodu zachowań uważanych rzekomo za wyuzdane lub niemoralne, niechcianego zainteresowania o charakterze seksualnym, stalkingu, gróźb gwałtu, czy tzw. porno zemsty, czyli publikacji intymnych materiałów dotyczących byłej partnerki bez jej zgody. Celem tych zachowań jest ośmieszenie, poniżenie lub zastraszenie kobiet” – tłumaczy adw. Zuzanna Warso, prawniczka HFPC.

Osoby zainteresowane projektem prosimy o kontakt z Zuzanną Warso (zwarso@hfhr.org.pl) lub Joanną Smętek (j.smetek@hfhr.org.pl).