< Omówienie orzeczeń ETPCz

Orzeczenie w sprawie Agrokompleks przeciwko Ukrainie

Prywatna spółka ukraińska “Agrokompleks” JSC, prowadziła interesy z firmami rosyjskimi i była zaangażowana w handlowe operacje barterowe takie, jak wymiana ukraińskiej surowej żywności na rosyjską ropę oraz sprzedaż gotowych produktów naftowych.

Na początku lat 90. spółka „Agrokompleks” dostarczyła 375 tys. ton ropy naftowej do największej w owym czasie (z większościowym udziałem państwa) rafinerii na Ukrainie – LysychanskNaftoOrgSyntez (“LyNOS”) w celu jej rafinacji. W 1993r. rafineria przekazała jej tylko niewielką część uzgodnionych produktów naftowych. W marcu 1993r., i w listopadzie 1994r. Wyższy Sąd Arbitrażowy (HAC) w rezultacie pozwów wniesionych przez „Agrokompleks”, potwierdził zobowiązania umowne rafinerii i nakazał wydanie uzgodnionych produktów naftowych. W lipcu 1996r. HAC przyznał spółce „Agrokompleks” odszkodowanie z powodu przedłużającego się niewykonywania wyroków wydanych na jej korzyść.

W lipcu 1998r., rząd stworzył grupę roboczą składającą się z przedstawicieli różnych wysokich władz państwowych, która miała ustalić powody długów LyNOSu wobec jego wierzycieli oraz możliwości zaspokojenia roszczeń.  W raporcie z kwietnia 2000r. Regionalna Izba Kontroli w Ługańsku uznała, że ustalenia HAC z orzeczenia z 2 lipca 1998 r. dotyczące zaległego długu były sprzeczne z obowiązującym prawem a dług „LyNOSu” był w rzeczywistości mniejszy.

Spółka „LyNOS” uznała te wnioski za nowe okoliczności i wystąpiła do zespołu nadzoru w HAC  o skontrolowanie w szczególności orzeczenia z 2 lipca 1998r. We wrześniu 2000r. HAC stwierdził, że raport regionalnej izby kontroli nie zawierał żadnych nowych informacji i utrzymał orzeczenie ustalające ostateczną wysokość długu. W reakcji prezes HAC polecił swoim zastępcom doprowadzenie do zmiany tego orzeczenia. W czerwcu 2001r. HAC obniżył wysokość długu a przy okazji rozpatrywania odwołania spółki skarżącej od tego orzeczenia Apelacyjny Sąd Handlowy w Doniecku w październiku 2001r. jeszcze go obniżył do równowartości – według aktualnego kursu wymiany – ok. 8.2 milionów euro.

Odwołania spółki „Agrokompleks” od tego orzeczenia oraz od zawartych następnie ugód między spółką „LyNOS” i jej wierzycielami, zgodnie z którymi roszczenia miały być zaspokojone przez zamianę ich na przedmioty majątkowe dłużnika, nie przyniosły rezultatu. W listopadzie 2004r. Sąd Najwyższy odrzucił ostatecznie wniosek o zgodę na wniesienie kasacji.

W skardze do Trybunału spółka “Agrokompleks”, z powołaniem się na art.6 ust.1 Konwencji zarzuciła nadmierną długość oraz brak rzetelności postępowania upadłościowego, twierdząc, że sądy nie były niezawisłe ani bezstronne z powodu wywieranej przez zainteresowane władze silnej presji politycznej.