< Omówienie orzeczeń ETPCz

Orzeczenie w sprawie Djokaba Lambi Longa przeciwko Holandii

Sprawa dotyczy przetrzymywania w areszcie Międzynarodowego Trybunału Karnego mającego siedzibę na terytorium państwa Konwencji.

Kongijczyk Bède Djokaba Lambi Longa był przetrzymywany w areszcie ONZ znajdującym się na terenie więzienia Scheveningen w Holandii. Był ważnym członkiem Unii Patriotów Kongijskich (UPC) – ruchu politycznego utworzonego w regionie Ituri w Demokratycznej Republice Kongo (DRK). Skrzydło wojskowe UPC – Patriotyczne Siły na rzecz Wyzwolenia Konga (FPLC) – było jedną ze zbrojnych frakcji działających w tamtym regionie w ostatnich latach.

W marcu 2005 r. został aresztowany w Kinszasie wraz z innymi członkami UPC i FPLC. Djokaba Lambi Longa został oskarżony, jak się wydaje, o udział lub współsprawstwo w zamordowaniu pochodzących z Bangladeszu dziewięciu członków misji ONZ w Republice Kongo (MONUC). Okres aresztowania Djokaby Lambi był wielokrotnie przedłużany, aż do 2 lipca 2007 r. Twierdził, że żaden organ nie wydał zgody na jego dalszy pobyt w areszcie, więc od tego czasu był przetrzymywany bez podstawy prawnej.

27 marca 2011 r. Djokaba Lambi Longa został przewieziony do aresztu Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) w Hadze, miał bowiem złożyć zeznania jako świadek obrony w procesie Lubanga Dyilo. Zeznawał w okresie między 30 marca a 7 kwietnia 2011 r.

1 czerwca 2011 r. zwrócił się do władz holenderskich o azyl twierdząc, iż obawia się zemsty po powrocie do DRK. Tego samego dnia zwrócił się do MTK o niewywożenie go do tego kraju do czasu rozpatrzenia wniosku o azyl. Izba MTK stwierdziła, iż po złożeniu przez niego zeznań musi odesłać go z powrotem do kraju. Zauważyła poza tym, że rozpatrzenie wniosku o azyl i decyzja o ewentualnym przejęciu kontroli nad skarżącym na czas procedury azylowej należały do władz holenderskich, a nie do MTK. Władze holenderskie uważały, że w okresie rozpatrywania wniosku o azyl Djokaba Longa powinien pozostawać nadal w areszcie MTK.

W skardze do Trybunału skarżący zarzucił, że był nielegalnie przetrzymywany na terytorium Holandii i nie miał środków prawnych pozwalających domagać się zwolnienia (art. 5 i art. 13 Konwencji).