< Omówienie orzeczeń ETPCz

Orzeczenie w sprawie van der Heijden przeciwko Holandii

Sprawa dotyczy odmowy zwolnienia skarżącej z obowiązku składania zeznań w sprawie przeciwko jej partnerowi życiowemu oskarżonemu o zabójstwo.

Gina Gerdina van der Heijden w maju 2004 r. została wezwana w charakterze świadka w postępowaniu karnym przeciwko jej wieloletniemu partnerowi – A. – oskarżonemu o zastrzelenie mężczyzny w kawiarni w Hertogenbosch. Stawiła się przed sędzią śledczym, ale odmówiła złożenia zeznań.

Wyjaśniła, że chociaż nie była związana małżeństwem ani nie pozostawała w zarejestrowanym związku partnerskim, współżyła z A. od 18 lat i miała z nim dwoje dzieci, powinna więc być uprawniona do zwolnienia z obowiązku zeznawania podobnie, jak byłoby to w przypadku małżonków  i zarejestrowanych partnerów.

W czerwcu 2004r, sądy nie zgodziły się na zwolnienie jej z tego obowiązku i uznały, że jej osobisty interes w pozostawaniu na wolności musiał ustąpić interesowi oskarżenia w uzyskaniu dowodów. W rezultacie została aresztowana. Następnego dnia sąd oddalił jej wniosek o zwolnienie a aresztowanie przedłożono na kolejnych 12 dni. 15 czerwca sąd nie uwzględnił wniosku prokuratora o przedłużenie aresztowania i zwolnił ją.

W maju 2005r. Sąd Najwyższy oddalił jej skargę, w której twierdziła, że odmowa zwolnienia z obowiązku zeznań naruszyła jej prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego oraz oznaczała dyskryminację (art. 8 i art. 14 Konwencji). Wyjaśnił m.in., że różnica traktowania małżonków i zarejestrowanych partnerów oraz innych partnerów była usprawiedliwiona ustawowym obowiązkiem składania zeznań, od którego wyjątki zostały ograniczone w sposób jasny i praktycznie wykonalny umożliwiający w ten sposób zagwarantowanie pewności prawnej.

W skardze do Trybunału pani van der Heijden zawarła podobne zarzuty do tych, które były przedmiotem jej skargi do Sądu Najwyższego.