< Omówienie orzeczeń ETPCz

Orzeczenie w sprawie X. i inni przeciwko Austrii

Sprawa dotyczy odmowy zgody na adopcję dziecka partnerki homoseksualnej.

Skarżącymi były dwie kobiety żyjące w ustabilizowanym związku homoseksualnym oraz syn jednej z nich. Urodził się on poza małżeństwem i matka sprawowała nad nim wyłączną opiekę. Mieszkali razem, a obie kobiety wspólnie opiekowały się dzieckiem. Chcąc stworzyć więź prawną między partnerką matki i dzieckiem, bez zerwania jego związku z matką, spisały w lutym 2005 r. umowę o adopcji i przedstawiły ją do zatwierdzenia przez właściwy sąd rejonowy. Świadome tego, iż przepisy kodeksu cywilnego wykluczały adopcję dziecka jednego z partnerów pary tej samej płci bez zrywania związku z naturalnym rodzicem, skarżące zwróciły się do Trybunału Konstytucyjnego o uznanie tych przepisów za niekonstytucyjne z powodu dyskryminacji ze względu na orientację seksualną. Trybunał Konstytucyjny odrzucił skargę jako niedopuszczalną, bo toczyło się wtedy postępowanie przed sądem rejonowym.

Zarówno sąd rejonowy, jak i okręgowy odmówiły zatwierdzenia umowy adopcyjnej. We wrześniu 2006 r. Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną twierdząc, że adopcja dziecka przez partnerkę jego matki jest prawnie niemożliwa. Uważał, że przepisy kodeksu cywilnego w tym zakresie nie były niekonstytucyjne.

W skardze do Trybunału znalazł się zarzut dyskryminacji ze względu na orientację seksualną  (art. 14 w połączeniu z art. 8 Konwencji) z powodu braku rozsądnego i obiektywnego uzasadnienia zezwolenia na adopcję dziecka jednego z partnerów przez drugiego w przypadku par heteroseksualnych, niezależnie od tego, czy byli związani małżeństwem, a równocześnie zakazu podobnej adopcji w przypadku par homoseksualnych.