Regionalny warsztat nt. implementacji postanowień Wymiaru Ludzkiego i zwiększania roli społeczeństwa obywatelskiego w pracach OBWE

Duszanbe, Tadżykistan, 20-21 maja 2014 r.

Rekomendacje ws. działań mających na celu likwidację tortur w Azji Centralnej

Dokument został przygotowany przez organizacje: Koalicje Przeciwko Torturom w Kazachstanie, Kirgistanie i Tadżykistanie, Turkmeńską Inicjatywę na rzecz Praw Człowieka, Międzynarodowe Stowarzyszenie Praw Człowieka w Uzbeskistanie „The Fiery Hearts Club”, Helsińską Fundację Praw Człowieka i Międzynarodowe Partnerstwo na rzecz Praw Człowieka.

Organizacje pozarządowe wskazały najpilniejsze działania do podjęcia w regionie Azji Centralnej przez państwa należące do OBWE w celu likwidacji stosowania tortur i zapewnienia lepszej koordynacji działań.

W części ogólnej rekomendacji kierowanej do władz wszystkich państw regionu jako najważniejsze punkty wskazano zapewnienie szybkiej reakcji na wszystkie skargi dotyczące stosowania tortur przez prowadzenie rzetelnych, bezstronnych i niezależnych dochodzeń, karanie sprawców i zapewnienie adekwatnego zadośćuczynienia. Ponadto podniesiono kwestię gwarancji prawnych dla osób pozbawionych wolności, takich jak dostęp do pomocy prawnej z wyboru od momentu aresztowania, niezwłoczne rejestrowanie w policyjnej bazie danych osób aresztowanych, gwarancje, że każda osoba przybywająca do aresztu przejdzie rutynowe badania medyczne oraz zagwarantowanie, że przesłuchanie odbędzie się nie później niż 48 godzin po zatrzymaniu i że sędziowie zbadają podstawy i legalność pozbawienia wolności oraz sposób traktowania zatrzymanego w areszcie.

Organizacje pozarządowe przygotowały również rekomendacje skierowane do poszczególnych państw członkowskich OBWE z regionu Azji Centralnej. W szczególności podkreślono, że władze Kazachstanu powinny zagwarantować pełną niezależność od władz wykonawczych Krajowego Mechanizmu Prewencyjnego. Podobne zalecenia skierowano wobec władz Kirgistanu. Rekomendacje dla Tadżykistanu zawierają uwagi dotyczące przeprowadzania szybkich i niezależnych monitoringów aresztów śledczych i zakładów karnych przez Grupę Monitorującą działającą przy Rzeczniku Praw Obywatelskich. Podkreślono również konieczność ratyfikacji Protokołu Dodatkowego do Konwencji Przeciwko Torturom ONZ.

Władze Turkmenistanu zostały wezwane do opublikowania wiarygodnych danych dotyczących ilości postępowań karnych i dochodzeń prowadzonych w sprawach o stosowanie tortur. Ponadto zarówno władzom Turkmenistanu jak i Uzbekistanu zalecono przyjąć oczekujące zaproszenia Specjalnego Sprawozdawcy ds. Tortur ONZ.

W stanowisku znalazły się także rekomendacje dla instytucji OBWE, m.in. Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka oraz biur w Azji Centralnej, zwłaszcza w zakresie wsparcia lokalnych organizacji pozarządowych a także monitorowania aresztów i zakładów karnych.

Rekomendacje dostępne są tutaj.