Restrykcje na Ukrainie

Prezydent Ukrainy podpisał dziś ustawy, przyjęte z naruszeniem procedur przez parlament w grudniu 2013 r., które wprowadzają restrykcje w zakresie prawa do wolności zgromadzeń, wolności wypowiedzi oraz wyznania. „Wprowadzone ustawy oznaczają, że Ukraina stała się od dziś krajem autorytarnym” – alarmują obrońcy praw człowieka.

„To, co dzieje się na Ukrainie budzi nasz stanowczy sprzeciw” – mówi Danuta Przywara, prezes HFPC. „Władze Ukrainy weszły na ścieżkę prowadzącą do rządów autorytarnych, wcześniej obraną i sprawdzoną przez władze Białorusi i Rosyjskiej Federacji”.

Podpisane przez prezydenta ustawy znacznie ograniczają wolność zgromadzeń. Za organizację i udział w pokojowych zgromadzeniach, niedozwolonych przez władzę, od dziś grozi kara od 10 do 15 lat pozbawienia wolności. Ustawy zakazują także najbardziej skutecznych metod protestów, stosowanych przez społeczeństwo obywatelskie podczas wydarzeń na „Majdanie”.

„Chodzi tu o zakaz poruszania się w kolumnach samochodowych większych niż pięć samochodów; zakaz blokowania dostępu do mieszkań, czyli protestów przed rezydencjami funkcjonariuszy państwowych. Zakazany jest również montaż namiotów, sceny i nagłośnienia bez zezwolenia milicji” – tłumaczy Bogna Chmielewska, ekspertka HFPC.

Co więcej, ustawy praktycznie wprowadzają cenzurę w mediach i Internecie poprzez nakaz rejestracji (pod groźbą kary) wszystkich portali internetowych, jako „agencji informacyjnych”. Do kodeksu karnego wprowadzono nowe typy przestępstw takie jak „pomówienie w utworach artystycznych”, czy rozprzestrzenianie materiałów o zawartości „ekstremistycznych”.

„W świetle tych ustaw „działalności ekstremistycznej” oznacza przygotowanie oraz rozpowszechnianie dokumentów lub wypowiedzi, które na przykład nielegalnie ingerują w działalność lub przeszkadzają w działalności organów władzy państwowej” – mówi Lenur Kerymov, ekspert HFPC. „Oznacza to zakaz jakiejkolwiek krytyki funkcjonariuszy publicznych pod groźbą poważnych sankcji” – dodaje Lenur Kerymov.

Wprowadzono również ograniczenia w zakresie wolności wyznania. Kościoły i związki wyznaniowe nie mogą prowadzić „działalności ekstremistycznej”, a Ukraiński Kościół Greckokatolicki już otrzymał list od Ministerstwa Kultury z wymogiem zaprzestania odprawiania mszy na Majdanie pod groźbą wszczęcia procesu likwidacji.

Pod rządami nowych ustaw organizacje pozarządowe, które otrzymują środki z zagranicy uznane zostaną za „agentów zagranicznych” i muszą zarejestrować się w odpowiednim rejestrze. Ustawy zawierają wiele obostrzeń dotyczących działalności NGO m.in. pozbawiają je statusu organizacji non-profit i nakładają na nie podatek dochodowy. Poza tym NGO są uznawane za zaangażowane w działalność polityczną, jeśli celem ich działalności jest wywieranie wpływu na decyzje władz publicznych. Przepisy te oznaczają koniec działalności organizacji typu „watch dos”, stojących na straży praw człowieka.

„Dziś solidaryzujemy się z naszymi przyjaciółmi na Ukrainie” – mówi Danuta Przywara. „Tak jak my nie zostaliśmy sami w okresie stanu wojennego, tak na pewno naszych ukraińskich przyjaciół nie zostawimy bez pomocy” – deklaruje Danuta Przywara.

Ponadto wprowadzone przepisy tworzą mechanizmy represji wobec posłów opozycji, osłabiając ich immunitet parlamentarny; wzmacniają uprawnienia funkcjonariuszy służb specjalnych oraz wprowadzają amnestię dla funkcjonariuszy „Berkutu”, którzy brali udział w tłumieniu pokojowych protestów na majdanie w listopadzie-grudniu 2013 r.