(Roz)łączenie rodzin cudzoziemców

Od 2003 r. obowiązują przepisy imigracyjne, które na szczeblu Unii Europejskiej regulują prawo do łączenia rodzin obywateli państw trzecich. Pomimo tego, w tym zakresie występuje szereg problemów praktycznych. Poszczególne państwa UE różnie interpretują oraz stosują przepisy wynikające z dyrektyw. Obecnie Komisja Europejska prowadzi proces konsultacji wytycznych, które mają ujednolicić praktykę w tym zakresie. HFPC brała udział w tych konsultacjach.

„W konsultowanych wytycznych, naszym zdaniem, definicja rodziny jest zbyt wąska” – mówi Małgorzata Jaźwińska, prawniczka HFPC. „Oznacza to, że np. cudzoziemiec nie może złożyć wniosku o pobyt czasowy dla pełnoletniego członka rodziny, czyli matki, ojca lub dziadka i babci” – tłumaczy Małgorzata Jaźwińska.

Z doświadczenia HFPC wynika, że osoby, które mogłyby skorzystać z prawa do łączenia rodzin z przyczyn kulturowych rezygnują z jego realizacji. „Nie mają możliwości połączenia całej rodziny w związku z uzyskaniem pełnoletniości przez część ich dzieci” – tłumaczy Małgorzata Jaźwińska. „Często naraża to rodziców na konieczność wybrania pomiędzy swoimi dziećmi lub pomiędzy dziećmi a małżonkiem” – dodaje Małgorzata Jaźwińska.

Natomiast w sytuacji, gdy dane państwo członkowskie dopuszcza jedynie możliwość łączenia rodziców z niepełnoletnimi dziećmi, szczególnie istotne staje się szybkie i sprawne postępowanie. W przeciwnym wypadku przewlekłość ze strony organów państwowych może skutecznie pozbawić niepełnoletnie dziecko prawa do łączenia rodzin, jeśli w trakcie postępowania uzyska pełnoletniość.

„Kolejnym problemem napotykanym przez cudzoziemców, którzy chcą skorzystać z procedury łączenia rodzin jest konieczność posiadania wszystkich dokumentów w kraju, w którym składany jest wniosek” – mówi Małgorzata Jaźwińska. Dlatego też w ramach konsultacji HFPC apeluje o umożliwienie cudzoziemcom składania części dokumentów zarówno w państwie docelowym, gdzie już jest obecny członek rodziny, jak również w placówkach dyplomatycznych i konsularnych tego państwa.

Jednocześnie HFPC poparła stanowisko Komisji dotyczące wymogu posiadania stabilnych i regularnych środków przez członka rodziny wnioskującego o połączenie z rodziną. Według Komisji środkami takimi mogą być prywatne środki już zgromadzone przez cudzoziemca, a nie jedynie te regularnie wpływające, jak to określa prawo krajowe.

Według danych Urzędu do Spraw Cudzoziemców w 2012 r. tylko 3, a w 2014 jedna osoby ubiegały się o łączenie rodzin, które posiadały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą. W 2013 żadna osoba nie wnioskowała o takie zezwolenie.