Rozmawiamy o torturach – spotkanie z Geraldem Staberockiem

Zwalczanie tortur związanych z represjami politycznymi okazuje się często łatwiejsze niż zwalczanie tortur, które mają bardziej instytucjonalny i codzienny charakter – mówił w trakcie spotkania z prawnikami HFPC Gerald Staberock, Sekretarz Generalny Światowej Organizacji przeciwko Torturom (OMCT).

Gerald Staberock

Gość HFPC zwrócił również uwagę na utrudnienia w działalności na rzecz wyeliminowania tortur, które są związane z priorytetyzowaniem ochrony bezpieczeństwa narodowego.

W trakcie spotkania Gerald Staberock przedstawił także działalność OMCT, organizacji która powstała w 1985 r. i jest jedną z wiodących międzynarodowych inicjatyw na rzecz zapobiegania torturom i innym praktykom okrutnego i poniżającego traktowania. Działalność OMCT opiera się na trzech głównych filarach – wspieraniu partnerów (obrońców praw człowieka) w ramach koalicji 311 organizacji, niesieniu doraźnej pomocy ofiarom tortur i litygacji strategicznej.

OMCT wspiera działalność organizacji partnerskich i obrońców praw człowieka. Mówiąc o tych ostatnich Staberock podkreślał znaczenie solidarności. Solidarność w ruchu na rzecz praw człowieka jest tym bardziej istotna, że praktyki ograniczające czy też naruszające te prawa szybko rozprzestrzeniają się ponad granicami poszczególnych państw. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku tzw. ustawy o „zagranicznych agentach”. Ustawa taka została w ubiegłym roku przyjęta w Rosji, a do uchwalenia podobnych przymierzają się inne państwa byłego Związku Radzieckiego.  

Gerald Staberock mówił także o doświadczeniach swojej organizacji związanych z litygacją strategiczną. Podkreślał przy tym korzyści, jakie płynął z podejmowania działań na wielu frontach tj. jednocześnie przed międzynarodowymi trybunałami oraz ciałami traktatowymi, takimi jak na przykład Komitet Przeciwko Torturom (CAT). Powoływał się na działania, jakie jego organizacja prowadzi w krajach Ameryki Łacińskiej, gdzie wykorzystuje mechanizm Międzyamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka i CAT.

Gość HFPC podkreślał zalety postępowania przed CAT, tj. stosunkowo krótki czas oczekiwania na rozstrzygnięcie; piętno towarzyszące państwom, których działania są przedmiotem decyzji Komitetu; strategiczne znaczenie, jakie mogą mieć decyzje CAT oraz możliwość osiągnięcia bardziej radykalnych rozstrzygnięć na forach międzynarodowych niż w ramach systemów lokalnych.

Odnosząc się do pytania o priorytety polityki zagranicznej państw, wśród których Dania przyjęła za cel przeciwdziałanie torturom, Staberock podkreślił, że „potrzeba więcej rządów niż jeden, żeby rozmawiać o torturach”.