Sąd Okręgowy uchylił zarządzenie wojewody o zakazie organizacji zgromadzenia

Sąd Okręgowy w Warszawie uchylił dziś zarządzenie wojewody o zakazie organizacji zgromadzenia wydane na podstawie znowelizowanej ustawy o zgromadzeniach. W postępowaniu w tej sprawie uczestniczyła Helsińska Fundacja Praw Człowieka, którą na rozprawie reprezentowali prawnicy: Marcin Szwed i Adam Ploszka.

Rejestracja zgromadzenia

W połowie kwietnia 2017 r. mężczyzna związany ze Stowarzyszeniem „Tama” zgłosił Prezydentowi Warszawy zamiar organizacji zgromadzenia uproszczonego na skwerze Hoovera w Warszawie w dniu 10 maja 2017 r. Kilka dni później zgromadzenie wpisano do wykazu dostępnego w BIP Urzędu Miasta. Jednak 8 maja 2017 r. Wojewoda Mazowiecki wydał zarządzenie zastępcze zakazujące organizacji zgromadzenia, wskazując, że w tym samym miejscu i czasie odbędzie się zgromadzenie cykliczne związane z oddaniem hołdu ofiarom katastrofy w Smoleńsku (zgody na cykliczne organizowanie takich zgromadzeń Wojewoda udzielił pod koniec kwietnia). Od zarządzenia wojewody odwołanie do sądu okręgowego złożył zarówno organizator zgromadzenia, jak i Prezydent m. st. Warszawy.

Zgromadzenia uproszczone

Na dzisiejszej rozprawie organizator zgromadzenia, pełnomocnik prezydenta m.st. Warszawy i pełnomocnicy HFPC wskazywali, że zarządzenie Wojewody jest bezprawne, gdyż prawo o zgromadzeniach nie przewiduje możliwości zakazania zgromadzeń uproszczonych, a więc takich, które nie powodują żadnych utrudnień dla ruchu drogowego i z tego tytułu podlegających notyfikacji w specjalnej, przyspieszonej procedurze.

Decyzję o zakazie można wydać wyłącznie w odniesieniu do zgromadzenia zwykłego. „Zakazanie organizacji zgromadzenia w tej sprawie byłoby niezgodne z art. 11 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, gwarantującym wolność zgromadzeń” – mówi Marcin Szwed „Zgodność ustawy z Konwencją nie była dotychczas badana przez Trybunał Konstytucyjny, co oznacza, że sąd sam powinien tę kwestię przeanalizować i odmówić zastosowania przepisów ustawy sprzecznych z Konwencją na podstawie art. 91 ust. 2 Konstytucji,. W świetle tego artykułu ratyfikowana umowa międzynarodowa ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową” – wskazuje Marcin Szwed.

Decyzja sądu

Sąd okręgowy w swoim postanowieniu podzielił argumenty dotyczące naruszenia przepisów ustawy i uchylił zarządzenie wojewody. W uzasadnieniu wskazał, że żaden przepis prawa o zgromadzeniach nie umożliwia zakazania organizacji zgromadzenia uproszczonego ani przez organ gminy, ani przez Wojewodę.

Przepisów ustawy nie można przy tym interpretować rozszerzająco, gdyż odnosi się ona do wolności o charakterze politycznym, mającej wyjątkowo ważne znaczenie. W takiej sytuacji należało uznać, że zarządzenie wojewody zostało wydane bezprawnie i musiało zostać uchylone.

Postanowienie sądu nie jest prawomocne, jednak podlega natychmiastowemu wykonaniu, co oznacza, że zaplanowane na dziś zgromadzenie może się odbyć.

Postanowienie sądu dostępne jest tutaj.