Sąd uwzględnił zażalenie na umieszczenie nieletniego w szpitalu psychiatrycznym

Sąd Okręgowy w Warszawie 25 lutego b.r. uchylił postanowienie o zastosowaniu wobec nieletniego tymczasowego środka leczniczego w postaci umieszczeniu go w szpitalu psychiatrycznym o wzmocnionym zabezpieczeniu i zniósł w tym zakresie postępowanie. Sąd nakazał jednocześnie zwolnienie nieletniego z placówki.

Sprawa dotyczy 15 – letniego chłopca, wobec którego przed sądem rodzinnym toczy się postępowanie w trybie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, dotyczące licznych czynów zabronionych. Chłopiec cierpi on na zespół Aspergera.

W toku postępowania, sąd rozpatrując sprawę zastosował wobec nieletniego tymczasowy środek leczniczy i zarządził umieszczenie go w szpitalu psychiatrycznym. Placówka znajduje się ok 300 km od miejsca jego zamieszkania i od rodziny. W chwili wydania postanowienia nieletni nie miał zapewnionego obrońcy.

Na ww. postanowienie zażalenie złożyła matka chłopca, a następnie uzupełnienie zażalenia przedstawił sądowi mec. Bogumił Zygmont, który na prośbę Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka prowadzi tę sprawę. Ostatecznie chłopca doprowadzono jednak do szpitala w asyście policji.

Zastosowanie środka leczniczego jest w istocie środkiem izolacyjnym. Warto więc w tym miejscu zwrócić uwagę, że zażalenie na postanowienie o umieszczeniu w szpitalu psychiatrycznym sąd rozpatrujący sprawę przekazał sądowi odwoławczemu dopiero po około dwóch miesiącach. Następnie sąd drugiej instancji rozpatrzył zażalenie po kolejnych dwóch miesiącach. W konsekwencji chłopiec przebywał w szpitalu od 29 października 2014 r. do 25 lutego 2015 r.

Sprawa ta budzi poważne wątpliwości z punktu widzenia zasad, jakim powinien kierować się wymiar sprawiedliwości wobec nieletnich. Standardy międzynarodowe wypracowane przez ONZ czy Radę Europy podkreślają szczególny charakter postępowania w sprawie nieletnich, które powinno kierować się przede wszystkim dobrem dziecka i zasadą proporcjonalności. Każde postępowanie powinno także spełniać kryterium rzetelności. Wszystkie akty prawa międzynarodowego wskazują ponadto, że środek w postaci pozbawienia wolności nieletniego powinien być stosowany w ostateczności, na jak najkrótszy czas.