Sądy ponownie uchylają zakaz organizacji „kontrmiesięcznicy smoleńskiej”

Sąd Okręgowy w Warszawie uchylił zarządzenie wojewody o zakazie organizacji zgromadzenia uproszczonego 10 czerwca 2017 r., a Sąd Apelacyjny utrzymał to postanowienie w mocy. To już kolejny taki przypadek po tym, jak w ubiegłym miesiącu sądy uchyliły zakazy organizacji dwóch innych zgromadzeń uproszczonych.

Zakaz wydany przez wojewodę

11 maja 2017 r. mężczyzna związany ze Stowarzyszeniem „Tama” zgłosił prezydentowi Warszawy zamiar organizacji zgromadzenia uproszczonego na skwerze Hoovera w Warszawie 10 czerwca 2017 r. Kilka dni później zgromadzenie wpisano do wykazu dostępnego w BIP Urzędu Miasta. Jednak 29 maja 2017 r. wojewoda mazowiecki wydał zarządzenie zastępcze zakazujące organizacji zgromadzenia, w którym wskazał, że w tym samym miejscu i czasie odbędzie się zgromadzenie cykliczne związane z oddaniem hołdu ofiarom katastrofy w Smoleńsku.

Sąd Okręgowy

Odwołanie od zarządzenia wojewody do Sądu Okręgowego w Warszawie złożył zarówno organizator zgromadzenia, jak i prezydent Warszawy. Do postępowania sądowego w tej sprawie wstąpiła też HFPC, którą reprezentował apl. adw. Jarosław Jagura.

Uczestnicy postępowania (poza wojewodą) argumentowali, że zaskarżone zarządzenie jest bezprawne, ponieważ prawo o zgromadzeniach nie przewiduje możliwości zakazania zgromadzeń uproszczonych, a więc takich, które nie powodują żadnych utrudnień dla ruchu drogowego i z tego względu podlegają notyfikacji w specjalnej, przyspieszonej procedurze. Decyzję o zakazie można wydać wyłącznie w odniesieniu do zgromadzenia organizowanego na zwykłych zasadach.

Sąd Okręgowy w swoim postanowieniu podzielił argumenty dotyczące naruszenia przepisów ustawy i uchylił zarządzenie wojewody. W uzasadnieniu wskazał, że żaden przepis prawa o zgromadzeniach nie umożliwia ani organowi gminy, ani wojewodzie zakazania organizacji zgromadzenia uproszczonego. Zarządzenie zastępcze zostało więc wydane bez podstawy prawnej.

Apelacja

Postanowienie Sądu Okręgowego zostało utrzymane w mocy przez Sąd Apelacyjny. W uzasadnieniu odwołał się on do wynikających z Konstytucji i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka zasad ograniczania wolności zgromadzeń i wskazał, że ustawodawca nie posiada nieograniczonej „swobody w kształtowaniu ram prawnych realizacji wolności zgromadzeń”, a także, że „ewentualna interwencja organów władzy publicznej w wolność zgromadzeń powinna mieć charakter wyjątkowy”.

Sąd Apelacyjny zmienił postanowienie Sądu Okręgowego jedynie w zakresie uczestnictwa prezydenta miasta – uznał bowiem, że przepisy nie przyznają temu organowi prawa do wniesienia odwołania od zarządzenia wojewody i je odrzucił. Taki przywilej przysługuje tylko organizatorowi zgromadzenia.