Skarga do WSA w sprawie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego

Pani Maria Kowalska* nie otrzymała świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekuna osoby z niepełnosprawnością, ponieważ pobiera emeryturę – o połowę od niego niższą – a przepisy wykluczają ich jednoczesne wypłacanie.  Pełnomocnicy pro bono z Kancelarii CMS Cameron McKenna Greszta i Sawicki, którzy na prośbę HFPC reprezentują panią Marię Kowalską w postępowaniu, zaskarżyli negatywną decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

W skardze prawnicy podkreślili, że zastosowanie przepisów zgodnie ze standardami konstytucyjnymi powinno doprowadzić do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego przynajmniej w wysokości różnicy między nim a otrzymywaną emeryturą.

Albo świadczenie, albo emerytura

Pani Maria Kowalska od wielu lat opiekuje się swoim synem z niepełnosprawnością, który obecnie jest już dorosły. Mimo konieczności sprawowania opieki kobiecie udawało się podejmować prace dorywcze i chałupnicze, dzięki czemu, w oparciu o szczególne przepisy, ostatecznie udało się jej otrzymać wcześniejszą emeryturę. Wynosi ona 854 zł, a świadczenie pielęgnacyjne, którego pani Maria Kowalska nie może otrzymać, to 1406 zł.

Aktualnie obowiązujące przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych wykluczają możliwość przyznania świadczenia opiekunom osób z niepełnosprawnościami, jeśli mają ustalone prawo do emerytury lub renty – niezależnie od ich wysokości. Z tych względów prezydent miasta odmówił pani Marii Kowalskiej przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Decyzja ta została utrzymana w mocy przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze.

Skarga do WSA

W postepowaniu o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego panią Marię Kowalską na prośbę HFPC reprezentują pro bono radca prawny Katarzyna Kucharczyk oraz aplikant radcowski Bartłomiej Kowalczyk z Kancelarii CMS Cameron McKenna Greszta i Sawicki sp. k.

„W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wskazujemy, że sąd powinien dokonać prokonstytucyjnej wykładni przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych, uwzględniającej normy konstytucyjne, a w szczególności zasadę równości. Wykładnia taka powinna prowadzić do wniosku, że pani Marii Kowalskiej przysługuje świadczenie pielęgnacyjne w wysokości co najmniej różnicy między obecną wysokością świadczenia pielęgnacyjnego a otrzymywaną przez nią emeryturą. Odmowa przyznania pani Marii Kowalskiej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego sprawia, że jest ona w gorszej sytuacji niż osoby, które nigdy nie pracowały, a również sprawują opiekę nad dziećmi z niepełnosprawnością” – mówi Katarzyna Kucharczyk.

„Mimo tego że formalnie świadczenia pielęgnacyjne są przyznawane opiekunom, to w rzeczywistości mają one zabezpieczyć egzystencję osób z niepełnosprawnością. Zgodnie z Konstytucją obowiązkiem władzy publicznej jest wspomaganie rodzin w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, a także udzielanie wsparcia osobom z niepełnosprawnościami. Wartości te powinny przemawiać za przyznaniem wszystkim opiekunom wsparcia  na równym poziomie” – wyjaśnia Bartłomiej Kowalczyk.

„Sam fakt posiadania prawa do emerytury nie zmienia w sposób automatyczny sytuacji opiekunów, gdyż nadal mogą oni nie dysponować dostateczną pulą środków na utrzymanie siebie i osoby z niepełnosprawnością. Odwoływanie się do takiego formalnego kryterium, bez zwracania uwagi na wysokość otrzymywanej emerytury, może być arbitralne i nieuzasadnione. Taka sytuacja powoduje nierówne traktowanie opiekunów w zakresie dostępu do wsparcia ze strony władz publicznych” – mówi Jarosław Jagura, prawnik HFPC.

* – imię i nazwisko zmienione