Stanowisko HFPC skierowane do Komitetu Ministrów Rady Europy ws. postępowania w sprawach nieletnich

Konieczność dokonania zmian w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich – to główny wniosek stanowiska Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, wysłanego do Komitetu Ministrów Rady Europy dotyczącego wykonania wyroku ETPC w sprawie Grabowski p. Polsce.

Wyrok dotyczył braku okresowej kontroli zasadności detencji dzieci umieszczanych w schroniskach dla nieletnich. Europejski Trybunał Praw Człowieka stwierdził w nim, że Polska naruszyła przepisy Konwencji gwarantujące każdej jednostce wolność osobistą. Stwierdził przy tym, że polskie regulacje nie charakteryzowały się należytą jakością i pewnością prawa, co przekładało się na niski poziom gwarancji procesowych przynależnych dzieciom pozbawionym wolności.

„Mimo tak poważnego naruszenia Konwencji, do tej pory nie doczekaliśmy się efektywnego wykonania wyroku. To tym bardziej niepokojące, że od jego wydania minęły już niemal 4 lata” – wskazuje Marcin Wolny, prawnik HFPC. „Dotychczasowe działania Rządu RP sprowadzały się do przeprowadzenia szkoleń wśród sędziów stosujących te przepisy. To zdecydowanie za mało” – dodaje M. Wolny.

W pisemnym stanowisku adresowanym do Komitetu Ministrów, Ministerstwo Spraw Zagranicznych informowało, że wyrok zostanie wykonany za pomocą dużej nowelizacji ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, którą przygotował zespół powołany przez Ministra Sprawiedliwości. „Projekt tej ustawy nie został jeszcze upubliczniony, trudno więc oceniać, czy efektywnie wykonuje zalecenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka” – dodaje Katarzyna Wiśniewska, prawniczka HFPC. „Nie wiemy również, kiedy zmiany te będą procedowane w Sejmie, a w szczególności czy nie obejmie ich zasada dyskontynuacji”.

HFPC rekomendowała Komitetowi Ministrów wstrzymanie decyzji o uznaniu wyroku Grabowski p. Polsce za wykonany do czasu wprowadzenia odpowiednich zmian ustawowych. Okazją do tego może być projekt ustawy powstały w Senacie na bazie petycji złożonej przez Helsińską Fundację Praw Człowieka. W całości wykonuje on wyrok Grabowski p. Polsce, podnosząc standard gwarancji procesowych przynależnych dzieciom pozbawionym wolności. Projekt od lipca 2018 r. rozpoznaje Sejmowa Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka.

Stanowisko Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka skierowane do Komitetu Ministrów Rady Europy można znaleźć tutaj.

Z petycją HFPC można zapoznać się tutaj.