Sytuacja osób z niepełnosprawnością w postępowaniach sądowych

HFPC zwróciła się do Ministra Sprawiedliwości z apelem o wprowadzenie do prawa procesowego odpowiednich udogodnień dla osób z niepełnosprawnością umysłową.

Postulowane rozwiązania miałyby umożliwić osobom z niepełnosprawnością aktywny udział w procesie i zagwarantować, że ich racje nie zostaną zlekceważone. Regulacje, o które apeluje HFPC powinny także chronić takie osoby przed wtórną wiktymizacją.

Aktualnie ani kodeks postępowania karnego, ani kodeks postępowania cywilnego ani też przepisy procedury administracyjnej nie zawierają regulacji, które uwzględniałyby szczególne potrzeby osób z niepełnosprawnością intelektualną.

HFPC wskazała, że konieczne byłoby wprowadzenie unormowań, które odnosiłyby się np. do sposobu przesłuchiwania takich osób, zagwarantowania im prawa do pełnomocnika z urzędu czy możliwości zwolnienia ich z pewnych wymogów formalnych. Należałoby również zrezygnować z niektórych ograniczeń praw proceduralnych osób ubezwłasnowolnionych, które w chwili obecnej nie mogą nawet samodzielnie złożyć wniosku o ściganie przestępstwa, którego ofiarą padły.

„Naszym zdaniem wskazane byłoby jednak nie tylko dokonanie zmian legislacyjnych, ale też podjęcie dodatkowych działań takich jak organizacja systematycznych szkoleń dla sędziów, prokuratorów i funkcjonariuszy Policji poświęconych problematyce praw osób z niepełnosprawnościami” – mówi Marcin Szwed, prawnik HFPC.

„Dobrym pomysłem byłoby również opracowanie wytycznych dotyczących sposobu traktowania osób z niepełnosprawnością w toku procesu” – dodaje Michał Kopczyński, prawnik HFPC.

W październiku HFPC złożyła opinię przyjaciela sądu w postępowaniu przed ETPC. Sprawa dotyczy pana M.P., który ma niepełnosprawność intelektualną. M.P. twierdzi, że został zgwałcony przez swojego terapeutę. Oskarżony został uniewinniony głównie dlatego, że sądy nie dały wiary zeznaniom M.P. Fundacja w swojej opinii podnosiła przede wszystkim fakt, że w polskim prawie nie ma odpowiednich regulacji, które uwzględniałyby sytuację osób z niepełnosprawnością w postępowaniach.

Więcej informacji o opinii dostępnych jest tutaj.

Pełna treść wystąpienia do Ministra Sprawiedliwości dostępna jest tutaj.