Ujawnianie przyczyny niepełnosprawności na orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności – rozprawa przed TK

Do Trybunału Konstytucyjnego trafiła sprawa związana z ujawnianiem przyczyny niepełnosprawności na orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności, którą zajmowała się HFPC. Rozprawa, która miała się odbyć 21 marca 2018 roku, została odroczona bezterminowo.

Sprawa pana T.

Przypomnijmy, postępowanie dotyczyło pana T., który zaskarżył do sądu orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zawierające informację o przyczynie jego niepełnosprawności domagając się zmiany jego treści. Argumentował, że ujawnienie pracodawcy informacji o przyczynie niepełnosprawności stanowiło nieproporcjonalną ingerencję w jego prawo do prywatności, a także narażało go na niewłaściwe traktowanie w pracy. Sądy rozpoznające sprawę nie podzieliły jednak jego zarzutów i oddaliły odwołanie. Zdaniem skarżącego przepisy rozporządzenia przewidujące podanie takiej informacji są niezgodne z Konstytucją.

Działania HFPC

Zdaniem Fundacji podawanie informacji o przyczynie niepełnosprawności w orzeczeniu  nadmiernie ingeruje w prywatność osób z niepełnosprawnością, a także naraża je na niewłaściwe traktowanie. Takie ryzyko występuje w szczególności w przypadku osób z zaburzeniami psychicznymi.

Fundacja zwracała się w tej sprawie m.in. do Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, które w odpowiedzi wskazało, że przepisy rozporządzenia regulującego tę kwestię są niezgodne z Konstytucją i powinny być zastąpione innymi rozwiązaniami, w mniejszym zakresie ingerującymi w prywatność pracowników. Ponadto w sierpniu 2017 r. HFPC przekazała Przewodniczącej Międzyresortowego Zespołu do spraw Opracowania Systemu Orzekania o Niepełnosprawności oraz Niezdolności do Pracy apel o uwzględnienie w opracowywanym projekcie reformy zmian oznaczania przyczyny niepełnosprawności na orzeczeniach o niepełnosprawności.

Trybunał Konstytucyjny

W najbliższych dniach Trybunał Konstytucyjny rozpatrzy skargę konstytucyjną pana T.. Mężczyzna wskazał w niej, że przepisy rozporządzenia przewidującego umieszczanie na orzeczeniu symbolu niepełnosprawności, naruszają konstytucyjne prawo do ochrony prywatności i danych osobowych. Co więcej, do ingerencji w te prawa dochodzi na poziomie rozporządzenia, a nie ustawy. Skarżący wskazuje jednak, że nawet gdyby przepisy te przeniesiono do ustawy, to i tak dochodziłoby do naruszenia Konstytucji. W dodatku zaskarżone przepisy nie służą aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością, lecz wywołują efekt przeciwny i narażają osoby z niepełnosprawnościami na stygmatyzację.

W postępowaniu przed TK skarżącego na zasadach pro bono reprezentują adw. Mikołaj Pietrzak, adw. Paweł Osik oraz adw. Małgorzata Mączka-Pacholak z Kancelarii Pietrzak Sidor & Wspólnicy. Do postępowania przystąpił również Rzecznik Praw Obywatelskich.