Wniosek złożony do Powszechnego Przeglądu Okresowego ONZ na 25. sesję Grupy Roboczej, kwiecień-maj 2016 r.

Tadżykistan: stan przestrzegania praw człowieka w zakresie stosowania tortur i innego złego traktowania.

Dokument został przygotowany przez Koalicję organizacji pozarządowych przeciwko torturom w Tadżykistanie, która skupia 12 grup zajmujących się prawami człowieka i 5 niezależnych ekspertów pracujących zarówno w Tadżykistanie jak i w Międzynarodowym Partnerstwie dla Praw Człowieka (Belgia). Raport jest poparty również przez Helsińską Fundację Praw Człowieka, Norweski Komitet Helsiński i Światową Organizację przeciwko Torturom.

Dokument koncentruje się na postępach związanych z eliminacją tortur i innych form złego traktowania począwszy od pierwszego cyklu sprawozdawczego w ramach Powszechnego Przeglądu Okresowego w październiku 2011 r. Tam, gdzie było to możliwe, na początku sekcji tematycznych nawiązano do rekomendacji sformułowanych przez inne państwa dla Tadżykistanu w ramach przeglądu z 2011 r., które zostały zaakceptowane przez władze Tadżykistanu.

Raport bierze również pod uwagę i komentuje informacje uzyskane ze źródeł rządowych, w szczególności z dokumentu “Implementacja narodowego planu działania dla Tadżykistanu dotycząca rekomendacji państw członkowskich Rady Praw Człowieka ONZ w powiązaniu z Powszechnym Przeglądem Okresowym Tadżykistanu od 2013 do 2015 r.” oraz „Wstępnego raportu o implementacji rządowego planu działania przeciwko torturom”. Oba dokumenty zostały przekazane Koalicji przeciwko torturom przez departament gwarancji praw człowieka administracji Prezydenta Tadżykistanu w marcu 2015 r.

Dokument zawiera zarówno podsumowanie postępów związanych z eliminacją tortur, jak i wskazuje na wciąż obecne problemy i kieruje zalecenia pod adresem władz.

Jako pozytywny krok wspomniano w raporcie umieszczenie w 2012 r. kodeksie karnym definicji tortur, która jest zgodna z Konwencją ONZ przeciwko torturom. Ponadto w grudniu 2012 r. z inicjatywy Ministra Zdrowia została powołana grupa robocza, w której uczestniczyli również reprezentanci organizacji pozarządowych, pracująca nad wdrożeniem standardów Protokołu stambulskiego ONZ do dokumentów krajowych dotyczących biegłych sądowych. Pod koniec 2014 r. Ministerstwo Zdrowia przyjęło wzór formularza do użytku przez personel medyczny badający aresztowanych i rejestrujący przypadki złego traktowania, w którym odzwierciedlone zostały podstawowe zasady zawarte w Protokole.

Władze Tadżykistanu przyjęły Plan działania w sierpniu 2013 r., aby wcielić rekomendacje przedstawione przez Komitet ONZ przeciwko Torturom. Jednak w jego tworzenie nie zostały zaangażowane organizacje pozarządowe. W finalnym dokumencie brakuje jasnych wskaźników, które pozwalają na zmierzenie i ocenę implementacji rozwiązań. Pozostaje zatem ryzyko, że pomimo omówienia najważniejszych kwestii nie zostaną podjęte praktyczne rozwiązania, które znacząco przyczynią się do likwidacji tortur.

Wśród rekomendacji dla władz Tadżykistanu w dokumencie znalazł się m.in. apel do prezydenta o oficjalne potępienie stosowania tortur we wszystkich okolicznościach oraz wezwano do włączenia do Planu działania przeciwko torturom konkretnych środków i określenia terminów wdrażania rozwiązań. Zalecenia dotyczyły również publikacji statystyk o skargach, dochodzeniach i skazaniach w sprawach dotyczących stosowania tortur.

Pełen wniosek do Powszechnego Przeglądu Okresowego ONZ dostępny jest tutaj.