AA
A
zapisz się do newslettera: 
Podejmij Działanie

Wnioski końcowe Komitetu Przeciwko Torturom ONZ

Komitet Przeciwko Torturom ONZ (CAT) przygotował wnioski końcowe ze sprawozdania okresowego dotyczącego wykonania przez Polskę wymagań określonych w Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania. Poruszono w nich szereg problemów, na które zwracała uwagę HFPC w swoim wystąpieniu do CAT, w tym m.in. brak efektywnego dostępu do obrońcy, niedostateczną prewencję tortur w jednostkach policji, a także naruszanie praw osób starających się w Polsce o status uchodźcy.

Komitet w swoich wnioskach zwrócił uwagę na brak w polskim Kodeksie karnym wyodrębnionego przestępstwa tortur, co jego zdaniem powoduje, że nie wszystkie elementy zachowania stanowiącego tortury są obecnie kryminalizowane. Krytycznie odniósł się również do treści art. 168a k.p.k., pozwalającego na dopuszczenie w postępowaniu karnym dowodu uzyskanego za pomocą tortur. Wezwał polskie władze do wyeliminowania tej regulacji z kodeksu.

Komitet poświęcił również dużo uwagi gwarancjom procesowym przynależnym osobom zatrzymanym. Wskazano na brak możliwości kontaktu osoby zatrzymanej z prawnikiem przed jej pierwszym przesłuchaniem, brak na komisariatach Policji list prawników wykonujących funkcję obrońcy, ograniczenia w zakresie ochrony tajemnicy komunikowania się pomiędzy adwokatami oraz radcami, a osobami zatrzymanymi, jak również brak centralnego rejestru osób zatrzymanych.

„Rekomendacje CAT w tym obszarze pokrywają się z obserwacjami HFPC. Od lat wskazujemy na potrzebę realnego zagwarantowania osobom zatrzymanym adekwatnych gwarancji procesowych” – tłumaczy Marcin Wolny, prawnik HFPC.

CAT wyraził również zaniepokojenie pojawiającymi się przypadkami stosowania tortur na posterunkach Policji. Członkowie Komitetu w tym kontekście imiennie wskazali sprawę Igora Stachowiaka, zwracając uwagę na nieadekwatną reakcję władz Policji na zaistniałe zdarzenie, a w szczególności brak zawieszenia funkcjonariuszy Policji. Zarekomendowali przy tym władzom Rzeczpospolitej przyjęcie rozwiązań zmierzających do monitorowania wizyjnego wszystkich miejsc przesłuchań osób zatrzymanych. Zalecili również polskim władzom dopuszczenie organizacji pozarządowych do monitorowania miejsc pozbawienia wolności.

„Ta ostatnia rekomendacja jest szczególnie ważna dla organizacji takich jak nasza. Pokazuje, że państwo powinno stworzyć ramy instytucjonalne do tego, aby przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego mieli szansę monitorować warunki, w jakich odbywa się pozbawienie wolności” – dodaje M. Wolny.

Komitet zwrócił również uwagę na potrzebę zapewnienia wszystkim osobom pozbawionym wolności warunków bytowych nienaruszających ich godności, w tym odpowiedniego dostępu do światła słonecznego, wentylacji, a także urządzeń sanitarnych. W tym celu zarekomendował kontynuację starań w przedmiocie modernizacji polskiego systemu penitencjarnego.

CAT odniósł się ponadto do sytuacji Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur. Zwrócił uwagę na niedostateczne finansowanie KMPT, skutkujące ograniczeniem możliwości wykonywania przez to ciało swoich kompetencji. Wezwał przy tym polskie władze do zagwarantowania Rzecznikowi Praw Obywatelskich możliwości niezależnego wykonywania jego mandatu.

Inna z rekomendacji CAT dotyczyła problemu uchodźców poszukujących w Polsce ochrony międzynarodowej. Komitet odnotował, że osoby te nie zawsze są dopuszczone do złożenia stosownego wniosku na polskim przejściu granicznym. W tym kontekście zarekomendował polskim władzom powstrzymanie się od działań zmierzających do utrudniania złożenia wniosku o ochronę międzynarodową na rzecz stworzenia systemu uwrażliwionego na zapewnienie takiej ochrony w sposób możliwie dostępny.

„Brak takich rozwiązań w przyszłości narazi Polskę na odpowiedzialność przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka” – wskazuje M. Wolny.

Komitet odnotował również problemy dotyczące zwalczania przemocy domowej, dostępu do legalnej aborcji oraz kwestii przestępstw z nienawiści. W każdym z tych obszarów wydał rekomendacje, wskazując m.in. na potrzebę wycofania się przez polskie władze z planów odstąpienia od Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, zapewnienie szybszego rozpoznania odwołania kobiecie, której uniemożliwiono legalną aborcję, jak i podjęcie wszystkich możliwych środków w celu przeciwdziałania przemocy motywowanej nienawiścią do osób należących do mniejszości narodowych, etnicznych i seksualnych.

Treść wniosków końcowych przygotowanych przez CAT dostępna jest tutaj.


Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do twoich potrzeb. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Dowiedz się więcej jak je wyłączyć.
Przejdź do paska narzędzi