WSA rozstrzygnie spór o zakres tajemnicy skarbowej

Helsińska Fundacja Praw Człowieka złożyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na decyzję Ministra Finansów o odmowie udostępnienia HFPC dokumentu “Zadania urzędów kontroli skarbowej na 2013 r.”. Zdaniem Ministra, objęty wnioskiem dokument chroniony jest tajemnicą skarbową, w związku z czym nie podlega on udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W lutym 2013 r. serwis internetowy “Gazety Prawnej” poinformował o wydaniu przez Ministerstwo Finansów dokumentu zatytułowanego “Zadania kontroli skarbowej na 2013 r.”. Miał on wprowadzać “minimalny próg skuteczności” kontroli skarbowych, ustanowiony na poziomie 71%. Oznacza to, że taki właśnie procent kontroli ma kończyć się wykryciem nieprawidłowości. Część cytowanych przez gazetę ekspertów wskazywała, że taki przepis może zachęcać organy do nadgorliwości i szukania nieprawidłowości “na siłę”.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka przeanalizowała sprawę w ramach programu “Klinika prawa człowieka a podatki” i zdecydowała się na wystąpienie o udostępnienie dokumentu w trybie informacji publicznej. Decyzją z 22 marca 2013 r. Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej odmówił udostępnienia informacji wskazując, że jest ona objęta ochroną tajemnicy skarbowej, o której mowa w art. 34 ust. 1 ustawy o kontroli skarbowej. Z taką argumentacją nie zgodziła się HFPC, która wskazała w odwołaniu, że prawna definicja tajemnicy skarbowej znajduje się nie w art. 34 ust. 1 ustawy o kontroli skarbowej, lecz w art. 293 Ordynacji podatkowej. Minister Finansów działając jako organ II instancji nie podzielił jednak argumentów zawartych w odwołaniu i utrzymał w mocy decyzję Inspektora.

Głównym zarzutem przedstawionym w skardze HFPC do WSA jest błędna interpretacja pojęcia tajemnicy skarbowej. Wedle organów, definicję taką zawiera art. 34 ust. 1 ustawy o kontroli skarbowej, w myśl którego tajemnicę taką stanowią wszystkie informacje gromadzone i przetwarzane w ramach kontroli skarbowej, innymi słowy chronione z jej mocy miałyby być wszystkie informacje będące w dyspozycji organu kontroli skarbowej, niezależnie od tego przez kogo i w jakich okolicznościach zostały wytworzone.

„HFPC wskazuje, że taka definicja byłaby zdecydowanie zbyt szeroka i godziłaby w gwarantowane konstytucyjnie prawo dostępu do informacji publicznej. Należy zatem uznać, że interpretując pojęcie tajemnicy skarbowej organ powinien był zastosować art. 293 Ordynacji podatkowej, z którego wynika, że tajemnicą objęte są tylko te informacje, które mogłyby ujawnić indywidualne dane podatników, pozwalające osobom nieuprawnionym na ich identyfikację” komentuje Marcin Szwed, prawnik Fundacji i koordynator programu Klinika „Prawa Człowieka a podatki”.

Ponadto, HFPC zauważyła, że argumentacja organu jest niekonsekwentna: skoro bowiem tajemnicą chronione miałyby być wszystkie informacje będące w dyspozycji organów kontroli skarbowej, to niedopuszczalne byłoby ujawnianie nawet wyciągu z “Zadań urzędów kontroli skarbowej”, choć dokument taki znajduje się na stronie internetowej Ministra Finansów.

Dodatkowo HFPC podniosła szereg zarzutów proceduralnych m.in. lakoniczne i zdawkowe uzasadnienie decyzji (naruszenie art. 107 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego) oraz naruszenie tzw. zasady pogłębiania zaufania (art. 8 k.p.a.).