Wsparcie HFPC dla dziennikarzy radiowej Dwójki i Trójki

W związku z działaniami władz Polskiego Radia wobec członków Związku Zawodowego Dziennikarzy i Pracowników Programów Trzeciego i Drugiego Polskiego Radia Helsińska Fundacja Praw Człowieka podjęła decyzję o udzieleniu wsparcia dziennikarzom. Na prośbę HFPC kancelaria Wardyński i Wspólnicy podjęła się pomocy prawnej pro bono na rzecz Związku.

Wsparcie HFPC zostało udzielone w związku ze zwolnieniem z radia Pawła Sołtysa, dziennikarza Trójki i przewodniczącego Związku. Więcej na temat zwolnienia można przeczytać w oświadczeniu wydanym przez Związek. Kancelaria Wardyński i Wspólnicy zapowiedziała złożenie odwołania w sprawie zwolnienia red. Sołtysa do sądu. Uzasadnienie wypowiedzenia jest lakoniczne i ogólnikowe.

HFPC przypomina, że odsuwanie od anteny lub zwalnianie dziennikarzy pracujących w mediach publicznych na podstawie niejasnych przyczyn stanowi niedopuszczalną praktykę w demokratycznym społeczeństwie, która zagraża wolności słowa. Media publiczne, ze względu na swoją szczególną misję, powinny prowadzić politykę kadrową w oparciu o względy merytoryczne, a nie polityczne czy światopoglądowe.

Europejski Trybunał Praw Człowieka podkreślił w orzeczeniu w sprawie Manole przeciwko Mołdawii, że dla realizowania misji dziennikarskiej istotne znaczenie mają warunki wykonywania zawodu przez dziennikarzy. Władze mediów publicznych mają obowiązek zagwarantować swoim pracownikom możliwość wykonywania pracy bez nacisków oraz wpływania  na treści przez nich przekazywane.

HFPC zaznacza również, że dziennikarze powinni mieć prawo wypowiadać się i krytykować zaobserwowane nieprawidłowości w funkcjonowaniu mediów publicznych, w których są zatrudnieni. Taki pogląd wyraził ETPC m.in. w sprawie Wojtas Kaleta przeciwko Polsce, wskazując, że „obowiązek lojalności pracowników wobec pracodawcy nie może mieć jednakowej mocy wiążącej w odniesieniu do dziennikarzy, ponieważ istotą zawodu jest przekazywanie informacji i opinii. Dziennikarze mają prawo, a nawet obowiązek komentowania spraw o znaczeniu publicznym, w tym także tych odnoszących się do organizacji pracy czy funkcjonowania mediów  realizujących misję publiczną”.

Fundacja zauważa również, że zwolnienie przewodniczącego związku zawodowego budzi poważne wątpliwości z perspektywy ochrony wolności zrzeszania się w związkach zawodowych gwarantowanej przez art. 59 Konstytucji i art. 11 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. W wyroku Palomo Sánchez i inni przeciwko Hiszpanii ETPC podkreślił, że swoboda wypowiedzi stanowi podstawowy warunek wolności związkowej, wskazując, że „członkowie związków zawodowych muszą mieć możliwość wyrażania pracodawcy swoich żądań, które mają na celu poprawę sytuacji pracowników w ich spółce.[…] Związek zawodowy, który nie miałby możliwości swobodnego wyrażania swoich idei, byłby pozbawiony podstawowych środków działania”.

Zaniepokojenie sytuacją pracowników Programu Trzeciego Polskiego Radia wyraził w zeszłym tygodniu również Rzecznik Praw Obywatelskich (stanowisko RPO dostępne jest tutaj). Bezpośrednio w sprawie zwolnienia Pawła Sołtysa wypowiedziała się przewodnicząca Forum Związków Zawodowych Dorota Gardias oraz przewodniczący NSZZ „Solidarność” Piotr Duda.