Wystąpienie Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w sprawie węgierskiej ustawy medialnej

W dniu 12 stycznia 2011 r. Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła się do Donalda Tuska, Prezesa Rady Ministrów o zajęcie stanowiska w sprawie węgierskiej ustawy medialnej. Ustawa budzi wątpliwości co do zgodności ze standardami wolności słowa i gwarancjami niezależności mediów. Reguluje ona w sposób kompleksowy wszystkie rodzaje mediów: prasę drukowaną, programy nadawane, jak również sieć internetową. Naszym zdaniem, jej przyjęcie jest przejawem regresu w zakresie transformacji demokratycznej na Węgrzech.

Obawy budzi wprowadzenie nowych instytucji Narodowego Urzędu ds. Mediów i Telekomunikacji (NMHH), który nadzoruje wszystkie media elektroniczne oraz Rady ds. mediów, która posiada kompetencje do nakładania wysokich kar.

Powyżej opisane przepisy przeczą standardom konstytucyjnym państw Unii Europejskiej. Ich przyjęcie  jest szczególnie niepokojące w państwie Europy Środkowo-Wschodniej, nowym państwie członkowskim UE, które stosunkowo niedawno wyzwoliło się z komunizmu.

Fundacja zwróciła się z wnioskiem o zajęcie stanowiska potępiającego wprowadzenie nowej ustawy medialnej na Węgrzech oraz udzielenie wsparcia wszelkim działaniom instytucji Unii Europejskiej w tym zakresie.

Ponadto, Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła się do Jerzego Buzka, Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego oraz do 49 pozostałych polskich posłów do Parlamentu Europejskiego o podjęcie działań mających na celu kontrolę działań Komisji Europejskiej w zakresie wyjaśnienia przepisów ustawy.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka wskazała cztery pytania, jakie w ramach procedury kontrolnej (art. 230 TWE) powinny być zadane Komisji Europejskiej przez posłów:

1. Czy ustawa medialna (Akt CLXXXV z 2010 r.) uchwalona przez Parlament Węgierski dnia 20 grudnia 2010 nie przeczy zasadzie homogeniczności wyrażonej w art. 6 TUE, w szczególności obowiązkowi poszanowania zasad wolności, demokracji i poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności?

2. Czy ustawa medialna nie rodzi podstaw do wszczęcia przez Komisję UE działań na podstawie art. 258 TWE (dawny art. 226)? W szczególności czy sposób powoływania i odwoływania Przewodniczącego Narodowego Urzędu ds. Mediów i Telekomunikacji (NMHH) nie budzi zastrzeżeń w świetle art. 3 ust. 2 i 3 dyrektywy ramowej 2002/21/WE w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej? Czy powołanie organów takich jak Narodowy Urząd ds. Mediów i Telekomunikacji oraz Rada ds. Mediów nie przeczą zasadzie pluralizmu wynikającej z art. 11 Europejskiej Karty Praw Podstawowych, w myśl którego szanuje się wolność i pluralizm mediów?

3. Czy wprowadzenie możliwości sponsorowanie programów przez partie polityczne bez obowiązku informowania widza o jego podstawach nie narusza założeń Komisji Europejskiej wynikających z trzystopniowej analizy opracowanej w styczniu 2007 r. (Commission three-step approach for advancing the debate on media pluralism within the European Union, IP/07/52)? Zgodnie z nią pluralizm oznacza dbanie o różnorodność polityczną i kulturową. Oznacza to konieczność przedstawiania zróżnicowanych poglądów, ujęć i wieloaspektowego ukazywania spraw w celu realizacji tzw. communication right odbiorcy, dającego mu prawo do uzyskania pełnej, uczciwej informacji oraz możliwość usłyszenia i porównania wielu opinii.

4. Czy wprowadzenie możliwości karania przez Radę ds. mediów nadawców za publikacje sprzeczne z ogólnie przyjętą i poprawną linią polityczną wyznaczoną przez rząd nie przeczy zasadzie wolności słowa wyrażonej w art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz w art. 11 Karty Praw Podstawowych UE?

Treść wystąpienia do premiera Donalda Tuska dostępna jest tutaj .
Treść wystąpienia do Jerzego Buzka dostępna jest tutaj.