Czy lokale socjalne rzeczywiście nadają się do zamieszkania? HFPC zwraca się do Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju

Do Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka napływają sprawy, w których klienci opisują warunki panujące w przyznawanych im lokalach socjalnych. W nadsyłanych listach ukazane są historie wielu rodzin zamieszkujących lokale nieprzystosowane do celów mieszkaniowych. Z przesłanych Fundacji opisów wynika, że wiele z mieszkań jest zagrzybionych z wodą spływającą po ścianach. Brak w nich ponadto toalety czy ciepłej wody. Równie częstą sytuacją jest umieszczanie wieloosobowych rodzin w jednopokojowym lokalu.

HFPC reaguje. Pismo do MIiR

W związku z wieloma sprawami tego typu, HFPC zwróciła się do Ministerstwa Infrastruktury z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy zdaniem ministra obecne rozwiązania prawne gwarantują jednostkom poszanowanie ich podstawowych praw. Pytamy również, czy ministerstwo planuje podjąć jakieś działania w tym zakresie. W piśmie wskazaliśmy na obowiązujący stan prawny oraz standardy dotyczące warunków w lokalach socjalnych. Podkreśliliśmy również istotę godności jako źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Fundacja zwróciła ponadto uwagę na standardy wynikające z Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych i Kulturalnych dotyczących prawa do mieszkania. W piśmie podkreślono, że odpowiednie warunki mieszkaniowe to takie, które zapewniają mieszkańcom przestrzeń i chronią ich przed zimnem, wilgocią, ciepłem, deszczem, wiatrem oraz innym zagrożeniem dla zdrowia lub życia.

Departament Mieszkalnictwa: To zadania gminy

Departament Mieszkalnictwa Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju w odpowiedzi na pismo dotyczące problematyki związanej z warunkami mieszkalnymi panującymi w lokalach socjalnych stwierdził, że przyjęcie jednolitych standardów zapewniających odpowiednie warunki mieszkaniowe w lokalach socjalnych należy do zadań własnych gminy. Jako obowiązki gminy wskazano również tworzenie i zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej oraz zapewnienie lokali socjalnych, lokali zamiennych oraz zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych gospodarstw domowych o niskich dochodach.

W odpowiedzi wskazano również, że przy urzeczywistnianiu polityki mieszkaniowej, gmina musi spełnić wymogi, co oznacza, że lokal musi nadawać się do zamieszkania ze względu na jego wyposażenie oraz stan techniczny. Należy pamiętać, że powierzchnia pokoi przypadająca na jednego członka gospodarstwa domowego nie może być mniejsza niż 5m2. W przypadku lokali w budynkach, które uzyskały pozwolenie na budowę przed dniem 1 stycznia 1995 r., wynajmujący zobowiązany jest do zapewnienia działających instalacji oraz urządzeń, pozwalających na korzystanie m.in. z wody, ciepła oraz energii elektrycznej.

„Przyznanie prawa do lokalu socjalnego sprawia, że wyrok orzekający o obowiązku opróżnienia lokalu nie może podlegać wykonaniu przed złożeniem osobie uprawnionej, czyli dłużnikowi, oferty zawarcia z nim umowy najmu lokalu s ocjalnego” – przypomina Julia Gerlich, prawniczka HFPC. Dłużnik ma możliwość weryfikacji przez sąd kwestii realizacji przez gminę nałożonego na nią obowiązku wskazania lokalu socjalnego, który spełnia wymagane warunki dotyczące wyposażenia, stanu technicznego oraz powierzchni” – dodaje Gerlich.

Gmina zatem poucza osobę uprawnioną, że może ona kwestionować na drodze sądowej nieodpowiednie warunki mieszkaniowe czy sam stan techniczny lokalu.

Prawnik wyjaśnia

Do pobrania:

28.06.2019