Czy przestępstwo zgwałcenia będzie ścigane z urzędu?

W sejmowej podkomisji ds. nowelizacji prawa karnego trwają prace nad zmianą trybu ścigania przestępstwa zgwałcenia. Obecnie przestępstwo to jest ścigane na wniosek pokrzywdzonego (art. 205 kk). Prace posłów zmierzają w kierunku wprowadzenia ścigania z urzędu. HFPC przedstawiła w tej sprawie opinię.

HFPC w swojej opinii skoncentrowała się na rozwiązaniach zaproponowanych przez posłów (druk sejmowy 998), w których zakłada się częściowe uchylenie trybu ścigania przestępstwa na wniosek (opinia HFPC dostępna jest tutaj).

„W naszej  opinii zwróciliśmy uwagę na niekonsekwentne rozróżnienie sytuacji, gdy przestępstwo zgwałcenia ścigane jest na wniosek oraz gdy ścigane jest z urzędu” – mówi Barbara Grabowska, prawniczka HFPC.

W świetle projektów, rozróżnienie trybów ścigania będzie miało istotne znaczenie dla przyznania pokrzywdzonemu określonych praw procesowych, w szczególności prawa do odmowy składania zeznań. Zgodnie z projektowanym art. 182 § 2a k.p.k., jedynie w sytuacji ścigania zgwałcenia z urzędu pokrzywdzony będzie mógł z tego prawa skorzystać. „Wskazaliśmy także na uregulowania w zakresie trybu ścigania przestępstwa zgwałcenia istniejące w innych państwach europejskich. W większości z nich, w tym m.in. Austrii, Niemczech, Francji, Albanii i Szwajcarii, przestępstwo to ścigane jest z urzędu” – mówi Barbara Grabowska.

W Finlandii na przykład ściganie takie odbywa się z zasady  z urzędu, natomiast pokrzywdzony może w niektórych wypadkach wnieść o zaniechanie ścigania. Z kolei w Niemczech, gdzie ściganie przestępstwa zgwałcenia odbywa się z urzędu, osoba pokrzywdzona nie korzysta z żadnych dodatkowych praw, np. prawa do odmowy zeznań. W ubiegły piątek (22 marca 2013) podkomisja zdecydowała o całkowitym zniesieniu ścigania przestępstwa zgwałcenia na wniosek pokrzywdzonego. Jednocześnie zrezygnowano z wprowadzenia prawa do odmowy składania zeznań przez pokrzywdzonego.