HFPC kieruje uwagi do projektu prezydenckiej ustawy dotyczącej aborcji

Helsińska Fundacja Praw Człowieka skierowała do sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka uwagi do przedstawionego przez Prezydenta RP projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Projekt przewiduje przyjęcie nowego brzmienia przesłanki przerwania ciąży z powodów embriopatologicznych.

W swojej opinii HFPC zwróciła uwagę na orzeczenia Komitetu Praw Człowieka ONZ oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) dotyczące odmowy przerwania ciąży ze względu na wady płodu. Obie te instytucje w przeszłości wskazywały na naruszenie zakazu tortur, nieludzkiego i poniżającego traktowania przez państwa, które odmówiły kobietom aborcji mimo istnienia po ich stronie wskazań embriopatologicznych. Dodatkowo HFPC zwróciła uwagę, że w mijającym roku ETPCz zakomunikował polskim władzom podobną sprawę.

W ocenie HFPC, organy stosujące prawo powinny brać pod uwagę omawiane standardy przy wykładni treści art. 152 Kodeksu karnego, w części, w której odsyła on do ustawy regulującej przesłanki legalnego przerwania ciąży. Fundacja zwróciła uwagę na konieczność prokonwencyjnej wykładni tego terminu i uznania, że mieszczą się w nim również przypadki wskazane w orzeczeniach instytucji międzynarodowych. W ocenie HFPC, inne podejście do tego zagadnienia przyczyniłoby się do systemowego naruszenia przez Polskę zakazów wynikających z treści art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i art. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych.

Odnosząc się do treści projektu ustawy przedstawionego przez Prezydenta RP, Fundacja wskazała na różnice pomiędzy wciąż obowiązującym brzmieniem ustawy o planowaniu rodziny, a proponowaną regulacją. Jednocześnie, krytycznie oceniła użycie w proponowanym projekcie wyrażeń nieostrych, tj. słowo „niechybnie”, które mogą wpływać na problemy adresatów norm prawnych w precyzyjnym ustaleniu katalogu dopuszczalnych przypadków przerywania ciąży. Biorąc pod uwagę to, że kwestia ta może rzutować na poniesienie przez jednostkę, np. lekarza, odpowiedzialności karnej, omawiane rozwiązanie naruszają zasadę określoności prawa karnego.

Załącznik do pobrania:

• Treść opinii Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka

Fot. Michał Czarnecki