Kolejne wydalenie bez sądu

Helsińska Fundacja Praw Człowieka po raz kolejny zwróciła uwagę Ministerstwa Spraw Wewnętrznych na praktykę wydaleń cudzoziemców przed rozstrzygnięciem ich sprawy dotyczącej odmowy statusu uchodźcy przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

W odpowiedzi MSW zgodziło się z HFPC i wydało zalecenie Komendantowi Głównemu Straży Granicznej, aby jeszcze przed wejściem w życie nowych przepisów Straż Graniczna powstrzymywała się od organizowania deportacji, gdy cudzoziemiec oczekuje na rozstrzygnięcie przez Sąd kwestii zasadności wstrzymania wydalenia.

Tym razem sprawa dotyczyła samotnej kobiety z dwojgiem małych dzieci. Została ona wydalona z Polski, mimo że skarga na odmowną decyzję uchodźczą została wniesiona do WSA i wniosek o wstrzymanie wykonania wydalenia nie został jeszcze rozpatrzony. Dowiedziawszy się o terminie deportacji, prawnik HFPC przygotował pismo do Sądu, wnioskując o wydanie postanowienie dotyczącego ewentualnego wstrzymania wykonania wydalenia w trybie pilnym. W konsekwencji braku odpowiedzi, cudzoziemka wraz z dziećmi została wydalona kilka dni później.

HFPC wielokrotnie już zgłaszała podobne przypadki. Praktyka polskich organów w tym zakresie stała się przyczyną wstrzymania przekazania cudzoziemca z Holandii do Polski w ramach tzw. procedury dublińskiej – Sąd w Hadze podniósł, że Polska narusza prawo do skutecznego środka odwoławczego przed sądem (art. 47 Karty Praw Podstawowych) oraz ryzykuje w ten sposób niewypełnienie zobowiązań wynikających z zasady non-refoulement, czyli zakazu odsyłania cudzoziemca do kraju, w którym grozi mu prześladowanie.

Ostatecznie w ramach prac nad nową ustawą o cudzoziemcach, HFPC udało się doprowadzić do zmiany prawa w tym zakresie – złożenie przez cudzoziemca skargi do WSA wraz z wnioskiem o wstrzymanie wykonania decyzji będzie skutkowało niemożnością wydalenia do czasu rozpatrzenia wniosku o wstrzymanie przez Sąd. Jednak ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach wchodzi w życie dnia 1 maja 2014 r., a dotychczasowa praktyka została utrzymana. Dlatego HFPC opisując przypadek wydalenia obywatelki Federacji Rosyjskiej wskazała na potrzebę jej zmiany już obecnie.

„Jesteśmy zadowoleni z odpowiedzi MSW i wydania zaleceń Straży Granicznej, ponieważ  ich wypełnienie zagwarantuje przestrzeganie podstawowych praw cudzoziemców – na taką konieczność wskazujemy od dłuższego czasu, niezależnie od tego, na jaki termin zostało zaplanowane wejście w życie nowych przepisów.” – mówi Karolina Rusiłowicz, prawniczka HFPC. „Niestety jednak zmiana ta nie pomoże już naszej klientce, z którą nie mamy możliwości się skontaktować po wydaleniu z Polski.”

Wystąpienie HFPC do MSW w tej sprawie dostępne jest tutaj.

Odpowiedź MSW dostępna jest tutaj.