“Kolejny pakiet ustaw o TK tylko spotęguje spór prawny” – stanowisko HFPC

Sejm uchwalił w ostatnich dniach trzy ustawy regulujące pracę Trybunału Konstytucyjnego*. Tym samym w ciągu ostatniego roku uchwalono 6 ustaw dotyczących funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego. O ile pierwsze trzy miały na celu sparaliżowanie skutecznego działania Trybunału, tj. bieżącą weryfikację tworzonego przez parlament prawa, o tyle trzy obecne uchwalane są w sytuacji zbliżającego się wyboru nowego Prezesa Trybunału Konstytucyjnego.

Taka sytuacja stanowi dowód na inflację prawa, która bezpośrednio pogarsza sytuację prawną Obywateli, w szczególności tych, których sprawy zawisły przed Trybunałem. Organy władzy publicznej, które są zobowiązane do przeciwdziałania takim sytuacjom, nie zrealizowały ciążących na nich konstytucyjnych zobowiązań.

Regulacje ustawy o organizacji i trybie postępowania przed TK oraz ustawy – Przepisy wprowadzające przewidują rozwiązania prawne rodzące poważne wątpliwości co do ich zgodności z Konstytucją, na co wskazywał m.in. Sąd Najwyższy i Krajowa Rada Sądownictwa. Przepisy wprowadzające tworzą „pozakonstytucyjną” instytucję „sędziego pełniącego obowiązki Prezesa Trybunału”, który ma zostać wskazany przez Prezydenta RP. To rozwiązanie prowadzi do ominięcia i podważenia konstytucyjnej roli wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego oraz stanowi przykład bezpośredniego wkroczenia władzy wykonawczej w organizację i tryb realizacji zadań władzy sądowniczej. Celem tych rozwiązań jest dopuszczenie do orzekania trzech sędziów wybranych przez Sejm 2 grudnia 2015 r. w sposób niezgodny z prawem, tj. na miejsca już obsadzone.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka pragnie przypomnieć, że aktualnym pozostaje obowiązek odebrania przez Prezydenta RP ślubowania od trzech sędziów Trybunału Konstytucyjnego legalnie wybranych przez Sejm VII kadencji w październiku 2015 r. Zaniechanie tego obowiązku oraz jednoczesne podpisanie kolejnego pakietu ustaw o Trybunale Konstytucyjnym nie rozwiąże sporu prawnego wokół Trybunału Konstytucyjnego, a jedynie ten spór spotęguje. Ustawy te przed wejściem w życie powinny zostać skontrolowane przez Trybunał Konstytucyjny w trybie kontroli prewencyjnej pod kątem ich zgodności z Konstytucją.

*Ustawa z 30 listopada 2016 r. o statusie sędziego Trybunału Konstytucyjnego, ustawa z 30 listopada 2016 r. o trybie i organizacji postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, Ustawa z 13 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz ustawę o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego.