Chcesz złożyć protest wyborczy lub prowadzić z nami monitoring? Przydatne informacje

Już mniej niż miesiąc do ogłoszenia nowej inicjatywy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, do udziału w której zapraszamy wszystkich, którzy chcą z nami współpracować i aktywnie wspierać podstawowe prawa jednostki.

Pierwsza akcja mobilizacyjna Inicjatywy Helsińskiej już się rozpoczęła i jest związana ze społecznym monitoringiem wyborów samorządowych. Trwa nasz monitoring kampanii wyborczej pod kątem mowy nienawiści i wypowiedzi ksenofobicznych.

Teraz natomiast zapraszamy do obserwowania z nami postępowań sądowych w sprawach protestów wyborczych.

21 października 2018 r. w całej Polsce odbyły się wybory samorządowe. W przypadku naruszeniu przepisów dotyczących głosowania można złożyć do sądu protest wyborczy. Dzięki sieci lokalnych obserwatorów w ramach Inicjatywy Helsińskiej HFPC będzie obserwować wybrane protesty.

Kto może wnieść protest wyborczy?

Protest przeciwko ważności wyborów w danym okręgu może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania na obszarze danego okręgu wyborczego. Prawo wniesienia protestu przysługuje również przewodniczącemu właściwej komisji wyborczej i pełnomocnikowi wyborczemu.

Do wniesienia protestu uprawniona jest także osoba, która chciała dopisać się do spisu wyborców w miejscu swego faktycznego zamieszkania za pomocą aplikacji ePUAP, ale nie została przerejestrowana.

Jak skutecznie wnieść protest wyborczy?

W ciągu 14 dni od ogłoszenia przez komisarza wyborczego wyników wyborów można złożyć protesty wyborcze.

Protest przeciwko ważności wyborów lub przeciwko wyborowi określonej osoby może być złożony z powodu:

• dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom mającego wpływ na przebieg głosowania, ustalenie wyników głosowania lub wyników wyborów;
• naruszenia przepisów kodeksu dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów, mającego wpływ na wynik wyborów.

Protesty składa się:

• do sądu okręgowego za pośrednictwem właściwego sądu rejonowego,
• w formie pisemnej; protest musi zawierać zarzuty dotyczące naruszenia przepisów regulujących głosowanie oraz dowody na ich poparcie (np. filmy, zdjęcia, dokumenty, zeznania świadka).

Uwaga dla wyborców, którzy dopisywali się do listy wyborców przez ePUAP
Jeżeli chciałeś/-aś dopisać się do spisu wyborców za pomocą ePUAP, upewnij się, czy zachowany został termin co najmniej 3 dni przed dniem głosowania oraz czy otrzymałeś/-aś potwierdzenie dopisania. Jeśli otrzymałeś/-aś potwierdzenie dołącz je do protestu wyborczego.

Szczegółowe informacje na temat wymogów związanych ze złożeniem protestu wyborczego zawiera podręcznik opracowany przez Fundację im. S. Batorego.

Co dalej?

Protesty rozpatrują sądy okręgowe (w składzie 3 sędziów) w postępowaniu nieprocesowym w terminie 30 dni od upływu terminu na ich wniesienie. Protesty są rozpatrywane z udziałem komisarza wyborczego, przewodniczących właściwych komisji wyborczych lub ich zastępców. Sąd okręgowy rozpoznając protesty wyborcze rozstrzyga o ważności wyborów oraz o ważności wyboru radnego. Sąd okręgowy orzeka o nieważności wyborów lub o nieważności wyboru radnego, jeżeli okoliczności stanowiące podstawę protestu miały wpływ na wyniki wyborów.

Od orzeczenia sądu okręgowego przysługuje zażalenie do sądu apelacyjnego. Mogą je wnieść: osoba wnosząca protest wyborczy, komisarz wyborczy, przewodniczący właściwej komisji wyborczej lub jego zastępca. Sąd apelacyjny rozpoznaje sprawę w ciągu 30 dni.

Wzór protestu wyborczego dostępny jest TU.

Obserwacja protestów

Sposób i tryb rozpatrywania protestów wyborczych przez sądy to istotny element całego procesu wyborczego. Dlatego prowadzimy monitoring postępowań sądowych dotyczących protestów wyborczych – jak wiele protestów złożono oraz w jaki sposób sądy je rozpatrywały.

Szukamy osób, które będą mogły obserwować wybrane protesty wyborcze w swoich miastach i/lub regionie.

Jeśli chcesz dołączyć do grona obserwatorów protestów, zgłoś się pod adres: maria.roman@hfhr.pl, w temacie maila wpisując: OBSERWATOR/KA

Jeśli planujesz zgłosić protest wyborczy, prześlij nam informację na adres: maria.roman@hfhr.pl, w temacie maila wpisując: PROTEST WYBORCZY.

Zastrzegamy, że jesteśmy w stanie monitorować tylko wybrane protesty wyborcze na terenie całego kraju.