Podsumowanie sytuacji w Tadżykistanie na spotkanie Komitetu Współpracy UE–Tadżykistan

Podsumowanie sytuacji na spotkanie Komitetu Współpracy UE–Tadżykistan, październik 2016 r.

Ostatnio stan przestrzegania praw człowieka w Tadżykistanie uległ poważnemu pogorszeniu ze względu na represyjne środki podjęte przeciwko opozycji politycznej, a także rosnącą presję na media publiczne, społeczeństwo obywatelskie, prawników i wszystkich postrzeganych jako aprobujących tzw. nietradycyjne poglądy religijne. Władze korzystają z argumentu o ochronie bezpieczeństw narodowego, aby ograniczyć pokojowe i usankcjonowane korzystanie  z praw podstawowych.

Pod koniec 2015 r. prezydent Rahmon został ogłoszony „Przywódcą Narodu”, przez co chroni go immunitet zapobiegający wszczęciu dochodzenia i wzmocnił autorytarną władzę w kraju. Ponadto poprawki wprowadzone do konstytucji zaakceptowane w referendum w maju 2016 r. usunęły ograniczenia ilości sprawowanych przez niego kadencji.

Problemem jest również ograniczenie swobody dziennikarzy – w Światowym Indeksie Wolności Prasy w 2016 r. Tadżykistan spadł o 34 pozycje, na 180 miejsce. Autocenzura jest powszechnie stosowana, a dziennikarze spotykają się z zastraszaniem, z włączeniem w to ataków we sieci dążących do zdyskredytowania reporterów. Ponadto przyjęte w lato 2016 r. poprawki do ustawy medialnej dają szerokie pole do zawieszenia działalności lub zamknięcia środków masowego przekazu. Jednym z powodów takiej decyzji może być niezgodność z jakimkolwiek przepisem prawa krajowego.

Informacja o stanie przestrzegania praw człowieka zawiera również informacje na temat częstych kontroli organizacji społecznych w oparciu o względy bezpieczeństwa narodowego. Zmiany w przepisach o stowarzyszeniach publicznych nakazują także podawanie przez organizacje informacji do specjalnego rządowego rejestru o wszystkich zagranicznych i międzynarodowych grantach, jakie otrzymują. Ponadto praktykowanie religii podlega ścisłej kontroli, a niedawno podjęto wysiłki, aby przeciwdziałać tzw. nietradycyjnym wierzeniom religijnym.

Dokument zawiera także informacje o stosowaniu tortur w Tadżykistanie. W ostatnich latach władze wprowadziły kilka pozytywnych zmian w obszarze ochrony przed torturami i ich likwidacji, jednak wciąż tortury i inne formy złego traktowania wciąż występują, a bezkarność ich sprawców to norma. Od stycznia do września 2016 r. Koalicja Organizacji Pozarządowych przeciwko Torturom w Tadżykistanie odnotowała 60 nowych przypadków stosowania tortur. Ocenia się, że te liczby to jedynie czubek góry lodowej, ponieważ wiele ofiar tortur i ich krewnych nie składa skarg w obawie przed odwetem lub ponieważ nie wierzą, że doczekają się sprawiedliwości.

Pełna informacja dostępna jest tutaj.