Problemy związane z stosowaniem tymczasowego aresztowania wciąż nie są rozwiązane

Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że zmniejsza się liczba zastosowanych tymczasowych aresztowań. W 2011 r. sądy rejonowe zdecydowały o aresztowaniu ponad 18 000 osób, a w 2012 r. 15 000 osób. Z drugiej strony, sądy wciąż dość automatycznie przychylają się do wniosków prokuratury o zastosowanie tymczasowego aresztowania. W 2012 r. uwzględniono aż 88% wniosków o zastosowanie aresztu i 95% wniosków o przedłużenie aresztu. HFPC wystąpiła w tej sprawie do Komitetu Ministrów Rady Europy.

„Sama liczba zastosowanych tymczasowych aresztowań ciągle spada, co jest dobrą tendencją. Jednak z drugiej strony niepokojący jest pewien automatyzm sądów przy orzekaniu o tymczasowym aresztowaniu” – tłumaczy Katarzyna Wiśniewska, prawniczka HFPC.

Wystąpienie HFPC do Komitetu Ministrów Rady Europy ma związek z wyrokiem Kauczor przeciwko Polsce. W tej sprawie oraz w szeregu podobnych spraw, ETPC uznał, że Polska naruszyła Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności w zakresie prawa do wolności osobistej. ETPC stwierdził, że praktyka stosowania tymczasowego aresztowania to problem systemowy. „Innymi słowy, zdaniem Trybunału tymczasowe aresztowanie jest orzekane na zbyt długi termin oraz bez uwzględnienia realiów konkretnej sprawy” – mówi Katarzyna Wiśniewska.

Komitet Ministrów Rady Europy prowadzi nadzór nad prawidłowym wykonywaniem wyroków ETPC. Z przekazanych przez rząd Komitetowi informacji wynika, że podjęto już skuteczne środki do wyeliminowania tego problemu. Stąd rząd zwrócił się z końcem 2013 r. z wnioskiem do Komitetu o zamknięcie procedury nadzoru nad wykonywaniem tej grupy wyroków. Jednak zdaniem HFPC działania na które wskazuje rząd, chociaż pozytywnie rokują, nie są wystarczające.

„Uważamy, że proces wykonywania wyroków nie został jeszcze zakończony, ponieważ systemowy problem naruszania praw człowieka [przy stosowaniu tymczasowego aresztowania] nie został w pełni rozwiązany” – czytamy w wystąpieniu HFPC do Komitetu.

Wystąpienie HFPC do Komitetu Ministrów Rady Europy zostało opracowane w współpracy z Kancelarią Weil.

Wystąpienie dostępne jest tutaj.