Wystąpienie do Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie w sprawie wyników egzaminów poprawkowych na aplikacji radcowskiej

Helsińska Fundacja Praw Człowieka skierowała pismo do Dziekana Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie dotyczące ostatnich publikacji dziennika „Rzeczpospolita” w sprawie niskiego poziomu wyników egzaminów przeprowadzanych w ramach aplikacji radcowskiej. Zdaniem Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka może on wynikać ze źle skonstruowanych zestawów pytań testowych.

W piśmie do Okręgowej Izby Radców Prawnych (dalej: OIRP), Fundacja wskazała, że szczególne zaniepokojenie budzi opublikowany ostatnio test z dodatkowego kolokwium poprawkowego z prawa konstytucyjnego na I roku aplikacji prowadzonej przez Okręgową Izbę Radców Prawnych (dalej: OIRP)  w Warszawie. Testu tego nie zaliczył żaden z aplikantów. Odpowiedzi na wiele pytań były niejednoznaczne, pomimo iż egzamin przybrał formę testu. Liczne pytania odnosiły się do kwestii związanych z praktyką stosowania niektórych instytucji prawnych, co do których istnieją rozbieżności w interpretacji przepisów prawa konstytucyjnego pojawiające się w orzecznictwie sądów (w szczególności Trybunału Konstytucyjnego) oraz w samej doktrynie prawa. Ponadto, dotyczyły wiedzy z zakresu postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, a więc jedynie bardzo wąskiego wycinka prawa konstytucyjnego, w stopniu przekraczającym możliwość jej rzetelnego i pełnego przekazania w trakcie zajęć na aplikacji.

Tak skonstruowany test spowodował, że żadna z osób, która do niego podchodziła, nie osiągnęła pozytywnego wyniku. Z informacji zamieszczonych na stronie internetowej OIRP w Warszawie, wynika, że dodatkowe kolokwium poprawkowe (składające się z egzaminów z sześciu przedmiotów) pozytywnie zaliczyło 136 osób (z 649), czyli 21% przystępujących do kolokwium aplikantów.

W komunikacie zamieszczonym 14 lutego 2011 r. na stronie internetowej OIRP w Warszawie wskazano, że „stosunkowo niski wskaźnik zdawalności dodatkowego kolokwium poprawkowego potwierdza, że dodatkowy termin nie wpłynął znacząco na wynik ogólny. Osiągnięte w czasie dodatkowego kolokwium wyniki potwierdzają natomiast, że egzaminatorzy starają się nie obniżać standardu nauczania i utrzymać wymagania wobec przyszłych radców prawnych”.

W ocenie Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, przeprowadzanie tak skonstruowanych testów nie podnosi standardu nauczania oraz nie wystawia dobrego świadectwa OIRP w Warszawie jeśli chodzi o metodykę sprawdzania przekazanej wiedzy. Forma testu, pełniąca funkcję narzędzia pomiaru zdobytej wiedzy, nie pozwala na posługiwanie się pojęciami wieloznacznymi, gdyż niezwykle trudno jest uniknąć wtedy wątpliwości czy różnych interpretacji. Nie spełnia to zatem celu, któremu mają służyć egzaminy organizowane w trakcie zajęć na aplikacjach, a mianowicie rzetelnemu sprawdzeniu wiedzy uzyskanej podczas zajęć na aplikacji.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka zaapelowała o unieważnienie egzaminu z prawa konstytucyjnego przeprowadzonego w ramach kolokwium poprawkowego (którego nie zaliczył żaden z aplikantów) i ponowne jego przeprowadzenie w oparciu o zweryfikowane i dostosowane do zakresu przekazanej wiedzy testy egzaminacyjne. Fundacja zaapelowała również o dokonanie kompleksowego przeglądu programu aplikacji radcowskiej, w tym w szczególności stosowanych metod weryfikacji wiedzy aplikantów, tak aby do podobnych sytuacji nie dochodziło w przyszłości.