Organizacje pozarządowe z 9 krajów UE proszą o dostęp do informacji i oceny oddziaływania aplikacji służących do śledzenia koronawirusa

Organizacje zajmujące się prawami człowieka z dziewięciu krajów UE, członkowie sieci Civil Liberties Union for Europe (Liberties), jednocześnie składają do władz krajowych wnioski w sprawie swobody dostępu do informacji (FOI) dotyczące nowych technologii nadzoru (aplikacje do śledzenia kontaktów, monitorowanie lokalizacji) wprowadzonych w celu kontrolowania rozprzestrzeniania się koronawirusa.

Ta inicjatywa – pierwsza tego rodzaju – ma na celu zagwarantowanie, że rządy UE przetwarzają wyłącznie dane osobowe niezbędne do ochrony zdrowia publicznego, w sposób proporcjonalny i zgodny z prawem.

„Chociaż nie ulega wątpliwości, że cel ratowania życia i źródeł utrzymania jest godny pochwały, program masowej inwigilacji jest prawdopodobnie niepotrzebny i zdecydowanie niebezpieczny. Organizacje zajmujące się prawami człowieka muszą upewnić się, że europejskie rządy poważnie podchodzą do odpowiedzialności za przygotowanie oceny skutków, oraz że żaden rząd europejski nie wykorzystuje pandemii jako pretekstu do normalizacji szerszego zastosowania inwazyjnych technologii cyfrowego nadzoru” – powiedziała Orsolya Reich, specjalistka ds. rzecznictwa w Liberties koordynująca inicjatywę.

Liberties liczy na dostęp do wysokiej jakości informacji wskazujących na wprowadzenie proporcjonalnych środków bezpieczeństwa i należyte uwzględnienie przepisów RODO przy wprowadzaniu technologii wykorzystywanych do kontrolowania pandemii. Takie informacje zostaną wykorzystane do umocnienia argumentu o możliwości podejmowania podczas pandemii działań zgodnych z prawem. Liberties rozważy również rozpoczęcie procesu litygacji strategicznej w sprawie państw członkowskich, które nie przestrzegają przepisów RODO i krajowych przepisów dotyczących ochrony danych.

„Z pomocą sądów organizacja Liberties i jej członkowie ocenią stan ochrony danych i prywatności do czasu zakończenia pandemii i będą mieli szansę powstrzymać zwiększony poziom nadzoru. Mamy nadzieję, że sądy przypomną władzom, że państwa członkowskie Unii Europejskiej opowiadają się za demokracją. Bez publicznych i prywatnych przestrzeni wolnych od nadzoru żadna demokracja nie może się rozwijać” – dodał Reich.

Inicjatywa ta zwraca uwagę rządów i ogółu społeczeństwa na fakt, że prawa człowieka są ważnymi zabezpieczeniami w sytuacjach kryzysowych, takich jak trwająca pandemia. Są kluczowe dla zapewnienia publicznego zaufania – które stanowi warunek wstępny konieczny dla skutecznej koordynacji społecznej – i pomagają w ochronie zdrowia publicznego.

Wśród krajów, które przystąpiły do inicjatywy znalazły się: Włochy, Hiszpania, Chorwacja, Węgry, Bułgaria, Litwa, Szwecja, Słowenia i Polska.